Even twee opmerkingen. In de eerste plaats geeft het geen pas om taalgebruikers van oppervlakkigheid te beschuldigen. Dat is een waarde-oordeel dat je niet kunt onderbouwen. De betekenis van woorden ligt niet vast, maar wordt bepaald door de manier waarop ze in een taalgemeenschap gebruikt worden, en dat verandert over de loop van de tijd. Als een moedertaalspreker van het Nederlands geen duidelijk onderscheid meer waarneemt tussen "toorn" en "woede", dan is dat een taalkundig feit -- of je dat goed of slecht vindt, is niet aan de orde. Woordenboeken onthouden zich ook van dit soort oordelen. Ze zijn niet prescriptief, maar descriptief: ze schrijven niet voor wat een bepaald woord betekent, maar ze proberen zo goed mogelijk te beschrijven met welke betekenissen een woord gebruikt wordt binnen een taalgemeenschap.Zonderling schreef:Toorn zouden we in God kunnen omschrijven als een heilige verontwaardiging of gramschap.
Het is de oppervlakkigheid van onze taal, of liever van de gebruikers van onze taal, dat we menen dat we toorn zo maar vervangen kunnen door woede. Dat laatste woord wordt alleen gebruikt voor een ongeremde toorn, nooit voor een heilige en rechtvaardige toorn. Het is allemaal zo moeilijk niet, wanneer we maar bereid zijn te luisteren naar de nuances van onze taal.
Ik voel net als jij, Zonderling, een verschil in betekenis tussen "toorn" en "woede", maar ik ben mij ervan bewust dat dit komt doordat ik te veel in de Statenvertaling heb zitten lezen. Omdat "toorn" geen algemeen gangbaar Nederlands woord meer is en eigenlijk alleen nog maar in een Bijbelse context gebruikt wordt, is het woord een eigen leven gaan leiden en heeft er zich een betekenisverschuiving voorgedaan. Als je een van de Statenvertalers naar de betekenis van het woord "toorn" gevraagd zou hebben, zou hij waarschijnlijk gezegd hebben "hevige woede of kwaadheid", want dat is wat het woord toentertijd betekende. Voor ons, in ons eigen refojargon, onder invloed van de Statenvertaling, is de betekenis verschoven naar zoiets als "heilige verontwaardiging of gramschap". Dat is niet hetzelfde. In de afgelopen 350 jaar hebben we op deze manier nieuwe betekenissen gegeven aan veel Bijbelse woorden. Hiermee doen we zowel onrecht aan de oorspronkelijke Statenvertaling als aan de grondtekst. Letterlijk vertalen is onmogelijk -- geen enkel paar talen heeft woorden die precies hetzelfde betekenen --, dus afwijkingen van de grondtekst zijn onvermijdelijk. Letterlijke handhaving van de Statenvertaling met de argumenten die jij geeft, Zondering, is echter niet verdedigbaar.
