Afgewezen schreef:gravo schreef:En waarin vooral alle onbegrijpelijke dingen, zoals vruchtbaarheid, het weer, hemel, aarde, leven en dood alleen begrijpelijk gemaakt konden worden door er goddelijke machten aan toe te schrijven. je moet toch wat, wanneer je angstaanjagende dingen wel ziet, maar niet begrijpt. Welnu in die omgeving zijn ook scheppingsverhalen ontstaan. Ieder mens heeft een verklaring nodig voor de werkelijkheid. Het bijzondere van de Israëlitische godsdienst is het strikte monotheïsme, waardoor al die bleke, anonieme en grillige goden, die duistere machten van onheil en willekeur werden gedegradeerd. De hoogste autoriteit blijkt goed te zijn en één (niet meervoudig en tegenstrijdig, maar betrouwbaar en persoonlijk).
Gravo, je voegt dit in in je op zich heus wel steekhoudende betoog, maar hier meen ik je toch even te moeten onderbreken.
Wat jij hier beweert, is een aanname, die wel zeer bekend is, maar nooit is bewezen en ook nooit bewezen zal kunnen worden.
De gedachte dat het scheppingsverhaal het product is van de mens die graag een verklaring voor de werkelijkheid heeft, is een aantasting van het gezag van de Bijbel. Nee, ik weet heus wel dat het allemaal niet zo simpel is, etc. etc., maar met dit soort aannames ga je een stap te ver. Dan is de Bijbel een veredeld sprookjesboek of een verzameling van mythen en sagen. Een dergelijke opvatting heeft niets meer met wetenschappelijk Bijbelonderzoek te maken.
Hola, hier gaat iets verkeerd!
Je beschuldigt mij er nu van, dat ik een aanname doe. Namelijk de aanname, dat het scheppingsverhaal een produkt van de mens is.
Nu kun je natuurlijk twisten over de vraag in hoeverre een verhaal, dat door een mens is geboekstaafd een openbaring is of het werk van de schrijver zelf. Daarvoor is in het christendom altijd het begrip "inspiratie" gebruikt. En dat wil dan zeggen, dat we niet geloven, dat de Bijbeltekst loodrecht uit de hemel is gevallen, zoals men zegt dat de Koran is neergedaald, maar eerder dat de Bijbelschrijver met inachtneming van zijn eigenheid, schrijfstijl en persoonlijkheid toch door de Heilige Geest is vervult en geleid. Het is een mooie gedachte en het geeft ruimte om de Bijbel zowel te zien als een goddelijke stem richting de mens als een menselijke stem over God.
Maar het gaat mij nu hierom: tegenover mijn aanname, dat het beeldende scheppingsverhaal een sterk menselijk karakter draagt (inderdaad, de gewone wetten van mythevorming zijn er op van toepassing te verklaren: de mens vertelt graag, ordent graag en verklaart graag), tegenover deze aanname stel jij nu niets anders dan eveneens een aanname!
Jouw aanname is namelijk, dat de Bijbel een bepaald gezag heeft, dat uitgaat boven dat wat de bijbelschrijver zelf vertelt. Wie de beeldende, poëtisch, dichterlijke en daarmee zoekende en tastende menselijke taal van de Bijbel niet als zodanig beschouwt, maar deze teksten voorziet van een daar boven uitgaand gezag, heeft feitelijk de gedachte van "inspiratie" verlaten. Die is dan ingeruild voor een letterlijke openbaring. het menselijke aspect van de tekst wordt dan volledig genegeerd en het feit, dat Paulus andere accenten legt dan Petrus of dat het OT uit een hele andere tijd stamt dan het NT zijn dan irrelevante zaken geworden. Immers elke tekst is nu volledige onfeilbare stem van God.
Dit schept de duidelijkheid, die de Islam ook biedt: het Woord is Boek geworden (en geen vlees). De grote vergissing.
nee, het principe van de vleeswording van het Woord is nu juist, dat God zich in de mens (in het zondige vlees) verplaatst. Door de aartsvaders, de profeten, maar vooral en voorgoed op onnavolgbare wijze dor Jezus. Zijn menselijke stem heeft de woorden van God gesproken. In de kwetsbaarheid van een lichaam komt de openbaing. In de schrijtrant van de man, die Genesis voor het eerst opschreef. In de bulderende toepspraken van de profeten. In de stuntelige woorden van Jona. In de klachten van David. In de euforie van de schrijver van het Hooglied. Dat is de plaats waar God zich openbaart. In de pen van mensen, die schrijven, schrijven, spreken, dromen, doorvertellen, bidden, roepen, klagen. Wij horen voortdurend in de Bijbel mensen spreken en vertellen. Over hun zonden, hun geluk. Over hun moeite, pijn, angst, verdriet. Maar ook over hun zoeken en vinden. Zij spreken over God!! Dát staat in de Bijbel.
Natuurlijk, je kunt wel zeggen, dat het feitelijk niet die mensen waren die over God schreven, maar dat God in feite de woorden schreef, waarin stond, dat mensen over God schreven, maar zo komt het op mij niet over. Er is overduidelijk geen mechanische inspiratie. Wij lezen brieven, kronieken, verhalen van mensen. Ik kan het echt niet anders lezen. En die brieven van mensen zijn vervolgens het Woord van God, jazeker. Maar om dat Woord te begrijpen moeten we niet opeens vergeten, dat het naar vorm en inhoud menselijke geschriften zijn.
Jouw aanname over dat gezag veronderstelt, dat de Bijbelse tekst zoveel gezag heeft, dat we de teksten niet meer als menselijke teksten mogen zien. Ze zijn in jouw denken, vermoed ik, op een zeker moment omgevormd en getransformeerd tot directe, goddelijke teksten. Zo wordt een brief van Paulus aan de gemeente van Efeze opeens een brief van God aan de mens. Dat lijkt wel mooi en waar, maar toch vind ik het een foute gedachte. Daarmee laat je God met Zijn ene hand wegnemen, wat Hij met Zijn andere hand gaf. Hij gaf Paulus de inspiratie en de Geest om te schrijven, zoals hij, Paulus, schreef. Maar vervolgens wordt God plotseling als auteur naar voren geschoven en mag je er niets meer in herkennen dat onmiskenbaar van de mens Paulus afkomstig is. In die visie moet Paulus dus altijd hetzelfde zeggen als Petrus. Johannes verschilt niets van Markus. Al die individuele stijlen kunnen niet meer worden erkend, wanneer de teksten allemaal gezien worden als van één auteur. Naar goed christelijk gebruik heffen we de 66 boeken van de Bijbel niet op en schrappen we de namen van de verschillende auteurs niet, en ook gaan we de boeken niet nummeren om een geforceerde hemelse afkomst te suggereren, zoals de Koran wel doet.
Het zijn en blijven menselijke teksten (ook het scheppingsverhaal is dus een menselijke tekst), die proberen zo goed mogelijk te beschrijven wat mensen van God aan diep inzicht over de werkelijkheid hebben ontvangen.
Ik wil geen letter uit de Bijbel schrappen. Deze menselijke teksten zijn van onschatbare betekenis. Niet omdat ze in de hemel geschreven zijn, maar omdat het op aarde mogelijk is gebleken, dat mensen iets van God en van de hemel op aarde hebben kunnen opvangen en zo wondermooi en ontroerend hebben weten op te schrijven. Daar moet de Heilige Geest achter zitten. Wat deze mensen hebben kunnen schrijven is voor mij een echte openbaring!
gravo