In bijgaand voorbeeld (zoals ik dat eerder in dit topic gaf) is de vertaling mede theologisch bepaald.
(Hieronder de ongewijzigde bijdrage zoals ik die eerder plaatste)
°°°°°
Hertaling 2 Korinthe 5:11
Het eerste gedeelte van dit vers luidt als volgt:
SV schreef:Wij dan, wetende den schrik des Heeren
Dit is hertaald naar:
HSV schreef:Omdat wij dus weten hoezeer de Heere te vrezen is
Het gaat hier om de vertaling van het Griekse woord fobos. Het Nederlandse woord fobie (een fobie hebben voor…) is hiervan afgeleid. Het Griekse woord betekent angst, vrees, schrik.
Een speciale betekenis krijgt het woord echter wanneer het gaat om de kinderlijke vrees, eerbied en ontzag, bijvoorbeeld in de uitdrukking ‘de vreze Gods’.
De gewone betekenis vinden we bijvoorbeeld in Mattheüs 28:4: “En uit vrees van hem [de engel] zijn de wachters zeer verschrikt geworden en werden als doden.”
In deze tekst 2 Kor. 5:11 kiest de SV heel bewust voor de
gewone betekenis van het woord, namelijk angst, vrees, schrik. Gekozen is voor het woord ‘schrik’ om verwarring met de speciale betekenis van het woord in de betekenis van kinderlijke vreze, ontzag of eerbied te vermijden.
De keuze van de SV houdt verband met hun uitlegging van deze tekst in relatie tot het voorgaande vers. In vers 10 staat namelijk: “Want wij moeten allen geopenbaard worden voor den rechterstoel van Christus, opdat een iegelijk wegdrage hetgeen door het lichaam geschiedt, naardat hij gedaan heeft, hetzij goed, hetzij kwaad.” Daarop volgt dan vers 11: “Wij dan, wetende den schrik des Heeren”, enzovoort. De “schrik des Heeren” verklaart de kanttekening in verband met vers 10 als het “schrikkelijke en vreselijke oordeel des Heeren”. Dit oordeel, deze rechterstoel, doet de mens verschrikt staan en jaagt hem angst aan. De woorden “wij dan wetende” wijzen hier ook op. Met deze woorden wordt immers een relatie gelegd met vers 10.
Ook de woordenboeken erkennen dat in deze tekst sprake kan zijn van de gewone betekenis ‘vrees, angst, schrik’ en níet de speciale betekenis ‘kinderlijke vreze, eerbied, ontzag’. Bijvoorbeeld het Grieks-Nederlands woordenboek van dr. Harting, terwijl ook het gezaghebbende woordenboek van Walter Bauer (vijfde druk, 1971) vermeldt dat het woord fobos hier ‘actief’ opgevat kan worden in de betekenis van ‘vrees aanjagen’ (namelijk door het dreigende gericht). Weliswaar wordt ook de andere betekenis als mogelijkheid genoemd, feit blijft dat de interpretatie van de SV hier legitiem is en dit ook door de woordenboeken erkend wordt.
Verbazingwekkend is het dan ook dat de HSV kiest voor de vertaling “hoezeer de Heere te vrezen is”. Waarom moest de SV hier aangepast worden? Is dit een bewuste of onbewuste afzwakking van de uitdrukking “schrik des Heeren”. Ik twijfel er niet aan of dit is een zeer bewuste aanpassing. Daarin werd ik nog eens gesterkt door de volgende passage in het ND waarin prof. dr. G. van den Brink, die nauw samenwerkt met het HSV hertaalteam, zijn mening geeft over deze wijziging:
ND 6 februari 2008 schreef:Hij [prof. dr. G. van den Brink] verwijst naar 2 Korintiërs 5, waar volgens de Herziene Statenvertaling staat: 'Omdat wij weten hoezeer de Heere te vrezen is, bewegen wij mensen tot het geloof.' Deze vertaling staat volgens hem dichter bij de grondtekst dan de oorspronkelijke Statenvertaling, waar gesproken wordt van 'den schrik des Heeren'. ,,'Vreze des Heren' of 'ontzag voor God': daar hoor ik óók in dat het goed is God te kennen. Al is Paulus natuurlijk doordrongen van de ernst van de dingen, hij spreekt hier toch positiever dan over 'schrik of angst voor Gods oordeel', alsof je slechts mensen voor de poorten van de hel moet wegslepen.
Wanneer we dit lezen, zien we dat met een onterecht (!) beroep op de grondtekst (hetgeen hierboven duidelijk genoeg is aangewezen, de SV vertaalt immers conform de
normale betekenis van het Griekse woord) beweerd wordt dat Paulus hier positiever spreekt. Kortom ‘schrik des Heeren’ is volgens prof. Van den Brink te negatief geformuleerd!! Is het niet zonneklaar dat de SV hier kennelijk aangepast moet worden op grond van theologische vooronderstellingen? Te vrezen valt dat het HSV-team en prof. Van den Brink het hier geheel met elkaar eens zijn en dat inderdaad theologische veronderstellingen de werkelijke achtergrond vormen van deze aanpassing!!
Voor alle duidelijkheid wijs ik er nog op dat het verwante woord ‘fobètron’ in Lukas 21:11 vertaald is met ‘schrikkelijke dingen’ in de SV en ‘verschrikkelijke dingen’ in de HSV. Idem het verwante bijvoeglijk naamwoord ‘foberos’ in Hebreeën 10:27 met '(ver)schrikkelijk': ‘een schrikkelijke verwachting des oordeels’ (idem in deze betekenis in Hebr. 10:31 en Hebr. 12:21). De vertaling van het zelfstandig naamwoord ‘fobos’ met ‘schrik’ of ‘verschrikking’ is dus zeer zeker legitiem en correspondeert geheel met de gewone betekenis van dit woord.
Ik sluit af met enkele andere vertalingen van 2 Korinthe 5:11a waar dezelfde vertaalkeuze gemaakt is als in de Statenvertaling.
Beza schreef:Scientes igitur terrorem illum Domini
KJV schreef:Knowing therefore the terror of the Lord
NKJV schreef:Knowing, therefore, the terror of the Lord
KJV-21century schreef:Knowing therefore the terror of the Lord
Darby vertaling schreef:Knowing therefore the terror of the Lord
Piscator schreef:Die weil wir dann wissen den Schraecken des Herren
Elberfelder 1991 schreef:Da wir nun den Schrecken des Herrn kennen
F.W. Grosheide in Korte Verklaring schreef:Daar we nu de schrik des Heren kennen
Al deze vertalingen – waarvan er diverse bekend staan om hun hoge mate van betrouwbaarheid - maken dezelfde keuze als de SV.
Het is dan toch ongelooflijk dat de HSV in deze herziening een andere keus meent te moeten maken. (Hoezo geen nieuwe vertaling??)