Jongere schreef:
Neutraliteit betekent niet dat je over elk onderwerp zo zou moeten schrijven alsof elk standpunt dat wordt ingenomen zo'n beetje om het even is. Je kan A vinden, je kan B vinden, de journalist schrijft alles op, en klaar is Kees.
Maar dat is onzin. Journalistiek is geen doorgeefluik, maar hoort waarheidsvinding te doen. Een zeer bekende uitspraak in de journalistiek is: "Als A zegt dat het buiten regent en B zegt dat het buiten droog is, is het niet de taak van de journalist om beide meningen op te schrijven, maar om naar buiten te gaan en te kijken of het regent."
In het geval van de VS-verkiezingen: dit zijn democratisch gehouden, gelegitimeerde verkiezingen. De claim dat ze onrechtmatig verlopen zouden zijn, is herhaaldelijk gefactcheckt en krachtig weerlegd. Als je dan nog steeds, twee jaar later, zou moeten schrijven alsof het om het even is of iemand die uitslag ontkent, dan ben je niet goed bezig. Goede journalistiek schrijft hier dus terecht op dat dit een zorgelijke ontwikkeling is, "weinig goeds". Dat is niet "een mening", maar juist de taak van journalistiek. Dat de verkiezingen rechtmatig zijn verlopen, is eveneens geen mening. De gedachte dat het dat wel is, tendeert gevaarlijk naar een soort postmoderne "alles kan waar zijn"-mentaliteit. Zeker in een feitenvrije tijd waarin mensen doen alsof je de waarheid even bij elkaar kunt sprokkelen aan de hand van wat obscure websites of dingen die men roept op Twitter.
Bedankt voor deze verdiepende reactie Jongere, daarmee kan denk ik de discussie wat verduidelijkt worden. Ik kan me helemaal vinden in jouw definitie van neutraliteit.
Maar ik denk wel dat we nu bij de kern komen. Want wie bepaald precies wat er goed en fout is. Daar zit in mijn ogen de kern. Met deze definitie van neutraliteit is het denkkader van de journalist of van (de redactie van) het medium dus
per definitie bepalend voor de conclusies die getrokken worden.
Kijk, zolang het over rechtszaken gaat en het over een gerechtelijke uitspraak gaat, of over een objectieve overtreding van wetgeving, zal het allemaal niet zo'n vaart lopen, maar het zit hem in alle andere onderwerpen waarover bericht wordt.
Daarbij speelt nog meer een rol. Namelijk, de keuze van een nieuwsmedium welk onderwerp 'nieuwswaardig' geacht wordt. Waarover is verontwaardiging bijvoorbeeld en welk beeld zet je neer met je berichtgeving.
Om dan toch weer bij het voorbeeld van de verkiezingen in de VS te blijven: Lees gewoon even de berichten door van de NOS, ze geven állemaal het beeld van de democratische partij als "de goeden" en de republikeinen (of althans, een significant deel daarvan) als "de kwaden". De verontwaardiging spitst zich één kant op. Daarbij zeg ik niet dat er niet daadwerkelijk een probleem is met mensen die zonder grond de uitslagen van verkiezingen betwisten en daarmee het vertrouwen in het democratisch proces op het spel zetten, zeker, dat is een probleem en dat hoeft een journalist echt niet "neutraal" te brengen, maar de onderwerpen bij de NOS aangaande deze verkiezingen zijn er eigenlijk maar 2:
1. De democratie staat op het spel (door belangrijk deel republikeinen)
2. Abortus staat op het spel.
En als het al over een 3e punt gaat, namelijk de conservatieve en progressieve waarden en dat deze steeds verder uit elkaar drijven in de VS, dan wordt dit punt eenzijdig vanuit de progressieve hoek belicht. Prachtig voorbeeld is de recente opname over Idaho. Hoordrolspelers zijn een democratische burgemeester en een progressieve burgerrechtenactivist.
Het is de beeldvorming die bepaald wordt door het denkkader van ofwel de individuele journalist ofwel de redactie van het nieuwsmedium.
En ook dat wat ik nu hierboven schrijf hoeft helemaal geen probleem te zijn (in mijn ogen). Er mag best journalistiek bedreven worden vanuit bepaalde denkkaders, maar die moeten dan wel helder zijn.
Ook het RD is niet neutraal, dat is prima, zolang je maar begrijpt vanuit welk denkkader het RD redeneert en journalistiek bedrijft. De NOS pretendeert neutraal te zijn, die bedienen zogezegd niet een specifieke achterban, maar de 'achterban' van de NOS is al lang niet meer de gewone man of vrouw in Nederland.
Woorden als 'staatsmedia' enzo vertroebelen de discussie denk ik, maar als de denkkaders van journalisten structureel en op belangrijke punten niet meer herkent worden door een belangrijk deel van de bevolking, dan krijg je dat. De NOS wordt toch gezien als boegbeeld van de publieke omroep die gesubsidieerd dagelijks het belangrijksten nieuws brengt. Wie dat klakkeloos aanneemt als objectief en neutraal maakt een lelijke vergissing.