Herziene Statenvertaling nadert eindfase

[Gijs83]

1. Geen hoofdletters gebruiken is een goede gewoonte bij Bijbelvertalen. Had de oude SV ook. Het gebruik van hoofdletters betekend namelijk dat je als vertaler de tekst "invult", terwijl de grondtekst dat open laat. Juist bij letterlijk vertalen wil je zo min mogelijk meer of minder zeggen dan de grondtekst.

Woorden als Heere en wat op de Heere betrekking schrijf je toch met hoodletters? Dat is toch pas duidelijk? Moeten we dan perse ons aan een oudere schrijfwijze houden?

[Auto]

Ach, deze leest de SV en geen leest de HSV. Wat maakt het uit?

En de ander leest de NBV en die weer de Willibrordvertaling... anderen lezen zelfs de Koran!

Nou nou nou, om de koran te vergelijken met deze vertalingen is heel kort door de bocht en daar doe je de Nederlandse vertalingen erg te kort mee.

Daarnaast zoveel mensen kunnen de koran niet lezen, omdat de koran in het arabisch is geschreven wat niet beheerst wordt door de Marokaanse, Turkse gemeenschap. Vandaar dat er elke keer van die koranlezers ingevlogen moeten worden uit Saudi Arabie of speciaal opgeleid in Marokko.

Wordt de Koran niet in het Nederlands vertaald dan?

Maar ook daar heb je precies dezelfde problemen als bij ons. De ene organisatie wordt niet geaccepteerd en verketterd omdat ze niet de juiste leer hebben. En worden dus niet serieus genomen. Daarnaast is 1 van de voorschriften dat de authentieke arabisch gebruikt moet worden en die kennis is maar beschikbaar bij enkelen. Ik sprak iemand en die moest een intervieuw houden bij een iman. Hij er heen en laat een koran zien. Hij kon weer vertrekken, zulke boeken wilden ze niet in de moskee. Hij zei nog dat rechtst de arabische tekst stond ......... maar het was exit.

[elbert]

De HSV gaat op veel plaatsen verder dan de Nieuwe Bijbelvertaling.

Ik ben benieuwd naar voorbeelden.
Als je SV en HSV aan de ene kant met elkaar vergelijkt en SV en NBV aan de andere kant, dan is het geen vraag meer welke het meest met elkaar overeenstemmen.

[Gijs83]

Het maakt het begrijpen soms makkelijker. Maar tegelijkertijd leg je als vertaler dingen in de tekst, die er in de grondtekst niet staan. Zo is er bijvoorbeeld onenigheid tussen uitleggers in de reformatorische traditie, of elke vermelding van "de spruit" in de profetiën wel naar Christus verwijst. Als een vertaler daar dan een hoofdletter gebruikt, of juist daar een hoofdletter weglaat, beïnvloed hij hoe de lezer de tekst leest, en misschien wel op een verkeerde manier. Géén hoofdletters gebruiken is m.i. daarom beter. Het is in ieder geval letterlijker.

Zijn de theologen het na zoveel het daar nog niet over eens? Wat het juiste is moet je toch vermelden ook al denken veel moderne theologen daar anders!?

[wim]

Ach, over 50 jaar krijgen we vast weer een nieuwe vertaling kado van onze Staat. Hierin zijn passages geschrapt die de verlichte mens wat minder goed liggen.
Waarschijnlijk verdedigen we dan gezamenlijk de HSV met hand en tand en talen we niet meer naar de oorspronkelijke Statenvertaling. Die kwam immers ook van de staat. Als onbetrouwbaar afgedankt.
Er wordt elke keer weer een nieuwe oude waarheid verdedigd. Een hellend vlak met vertraging.

[refo]

Maar kan dat, memento? Kun je vertalen zonder beïnvloeding? Ik vind het wel een mooie gedachte, maar vraag me af of je zonder beïnvloeding kunt vertalen. Beïnvloeden strekt zich m.i. verder uit dan alleen het gebruik van hoofdletters. Volgens mij komt bij vertalen ook altijd een vorm van theologisch denken om de hoek kijken, namelijk als er een keus gemaakt moet worden. Statenvertalers hebben ook weleens keuzes moeten maken. Als je die (onvermijdelijke?) hobbel eenmaal neemt, kun je het dan volhouden geen hoofdletters te gebruiken? Is dat overigens verantwoord, als de gemiddelde Bijbellezer moet uitzoeken of Christus wordt bedoeld of niet?

Laat ik de vraag omdraaien: Is het verantwoord als de vertaler voor de lezer bepaalt of het heen verwijst naar God of niet? M.i. is het doel om zo veel mogelijk te vertalen wat er staat. Dus niet minder, maar ook niet meer. Vertalen is in zekere zin altijd interpreteren, maar aangezien je ook teksten kan vertalen zonder hoofdlettergebruik, zie ik geen enkele reden om verder te gaan met interpreteren dan nodig is door hoofdletters toe te voegen.

En, áls je het geoorloofd vind om ter wille van de duidelijkheid de tekst verder te interpreteren dan nodig is, namelijk door hoofdletters te gebruiken, waarom zou je dan letterlijk vertalen, in plaats van dynamisch-equivalent?

Nog beter zou zijn: de hele Bijbel in hoofdletters afdrukken.

[Josephus]

Ik sprak iemand en die moest een intervieuw houden bij een iman. Hij er heen en laat een koran zien. Hij kon weer vertrekken, zulke boeken wilden ze niet in de moskee. Hij zei nog dat rechtst de arabische tekst stond ......... maar het was exit.

Als de interviewer zich een beetje had voorbereid, had hij zich die blunder kunnen besparen...

[jakobmarin]

... En waarom hebben de SV-ers in de Tien Geboden het in Exodus over 'Gij zult niet echtbreken' en in Deuteronomium over 'Gij zult geen overspel doen'?

En zo staat dit boekje vol met dit soort verhelderende voorbeelden. Te bestellen bij de Stichting.

Veel van die voorbeelden zijn in de diverse parallel topics al door Zonderling weerlegd.

Nou wil ik niet rottig doen, maar is het niet een klein beetje hoogmoedig dat wij hier op RF op een regenachtige namiddag de 'fouten' wel eens even aanwijzen, en de keuzes wel eens even weerleggen, die het panel van 'neerlandici, classici en theologen' van HSV zou zijn begaan?

Zo heeft het bestuur van de HSV zich gepresenteerd, althans zo heeft men het doen voorkomen. Maar ik beschouw dat als een grote leugen.

Wat zijn dit nou voor beschuldigende woorden? Gaan we ook nog aan complottheorieën beginnen?

[refo]

Zowel 'zaad' als 'nageslacht' zijn enkelvoud-woorden die een meervoud (kunnen) suggereren.
Als je aan deze woorden denkt denk je aan een hoeveelheid korrels of mensen.

Het is me trouwens een raadsel waarom Paulus er zo de nadruk op legt dat er staat 'zaad' en niet 'zaden'. Als God het woord gebruikt staat er:

8 En Ik zal u, en uw zaad na u, het land uwer vreemdelingschappen geven, het gehele land Kanaän, tot eeuwige bezitting; en Ik zal hun tot een God zijn.
9 Voorts zeide God tot Abraham: Gij nu zult Mijn verbond houden, gij, en uw zaad na u, in hun geslachten.

Zoek het enkelvoud.

Gen 22,18: En in uw zaad zullen gezegend worden alle volken der aarde, naardien gij Mijn stem gehoorzaam geweest zijt.

En daarvoor staat:
17 Voorzeker zal Ik u grotelijks zegenen, en uw zaad zeer vermenigvuldigen, als de sterren des hemels, en als het zand, dat aan den oever der zee is; en uw zaad zal de poorten zijner vijanden erfelijk bezitten.

De sprong naar een enkelvoud komt me erg gekunsteld voor.

[Tiberius]

... En waarom hebben de SV-ers in de Tien Geboden het in Exodus over 'Gij zult niet echtbreken' en in Deuteronomium over 'Gij zult geen overspel doen'?

En zo staat dit boekje vol met dit soort verhelderende voorbeelden. Te bestellen bij de Stichting.

Veel van die voorbeelden zijn in de diverse parallel topics al door Zonderling weerlegd.

Nou wil ik niet rottig doen, maar is het niet een klein beetje hoogmoedig dat wij hier op RF op een regenachtige namiddag de 'fouten' wel eens even aanwijzen, en de keuzes wel eens even weerleggen, die het panel van 'neerlandici, classici en theologen' van HSV zou zijn begaan?

Nee hoor, ieder zijn deskundigheid. En die ontbreekt bij het panel van HSV zo hier en daar nogal.

[jakobmarin]

Nee hoor, ieder zijn deskundigheid. En die ontbreekt bij het panel van HSV zo hier en daar nogal.

Welke deskundigheid ontbreekt volgens jou daar dan?

[Tiberius]

Nee hoor, ieder zijn deskundigheid. En die ontbreekt bij het panel van HSV zo hier en daar nogal.

Welke deskundigheid ontbreekt volgens jou daar dan?

Zie de postings van Memento inzake het gebruik van professionele gereedschappen en die van Zonder inzake het resultaat.

Overigens begrijp ik wel, dat het minder moeite kost om kritiek te geven dan zelf zoiets te maken.
Neem bijvoorbeeld iets neutraals als dit forum: het kost best veel werk om de PHP software te bouwen, maar het is betrekkelijk makkelijk om te constateren, dat de lachebekjes in IE 7 het niet doen.

[Auto]

Mensen en nu normaal on topic en steken onder water inzake de GG achterwege laten!

[memento]

Memento, kun je nog even uitleggen (of verwijzen naar een eerdere post) waarom het woordje 'zaad' hier persé moet weergegeven worden? In het huidige Nederlands heeft zaad alleen de betekenis van korrels voor de akkerbouw, waaruit gewassen voortkomen. Je spreekt niet meer van 'zaad' in de betekenis van nageslacht.

Zaad is één van de bijbels-theologische hoofdtermen uit het OT. Vergelijkbaar qua belangrijkheid met termen als "verbond", "zegen", "koningschap" en "land".

Het woord "zaad" doet ons inderdaad in de eerste plaats denken aan korrels in de akkerbouw. In het Hebreeuws is dat ook hetzelfde woord (vgl Gen 1:11, Jes 55:10). Opzich zou ik er mee kunnen leven als die link in de vertaling verloren zou gaan. Maar waar ik meer mee zit, is dat je niet overal consequent "zaad" met hetzelfde hedendaagse Nederlandse woord kan vertalen. Denk aan Gen 26:4, Jer 2:21, etc. Waarschijnlijk zal dan gekozen worden voor het gebruik van verschillende Nederlandse woorden gekozen worden (kan ik helaas niet controleren, omdat de zoekmachine op de website van de HSV onvolledige resultaten toont), waardoor dus de lijnen die de Hebreeuwse tekst bewust aanbrengt door een bepaald woordgebruik onzichtbaar worden.

Het maakt het begrijpen soms makkelijker. Maar tegelijkertijd leg je als vertaler dingen in de tekst, die er in de grondtekst niet staan. Zo is er bijvoorbeeld onenigheid tussen uitleggers in de reformatorische traditie, of elke vermelding van "de spruit" in de profetiën wel naar Christus verwijst. Als een vertaler daar dan een hoofdletter gebruikt, of juist daar een hoofdletter weglaat, beïnvloed hij hoe de lezer de tekst leest, en misschien wel op een verkeerde manier. Géén hoofdletters gebruiken is m.i. daarom beter. Het is in ieder geval letterlijker.

Zijn de theologen het na zoveel het daar nog niet over eens? Wat het juiste is moet je toch vermelden ook al denken veel moderne theologen daar anders!?

Ook binnen de oudvaders was er niet altijd overeenstemming over wat nu precies naar wie verwijst. In de meeste teksten wél natuurlijk, maar je houdt altijd een verzameling teksten over waarin men daarin van mening kan verschillen.

Ik noemde bv "de spruit", omdat onze huidige versies van de SV in Jes 4:2 deze met hoofdletters hebben staan, terwijl bv Calvijn hier een heel andere uitleg aan geeft (zie http://www.ccel.org/ccel/calvin/calcom13.xi.i.html; vanaf "But after a careful examination of the whole, I do not hesitate to regard the Branch of God and the fruit of the earth as denoting an unusual and abundant supply of grace").

[jakobmarin]

Overigens begrijp ik wel, dat het minder moeite kost om kritiek te geven dan zelf zoiets te maken.

Als dat een ieder in zijn achterhoofd houd in het commentaar geven, zou dat al een positieve impuls geven in de discussie!