jvdg schreef:freek schreef:
Het viel me pas wel op - in een interview met dr. Van Gurp - dat de hersteld-gereformeerden wel héél extreem zijn. Dan kun je nog maar beter hersteld-hervormd zijn.
:shock:
Waar kan ik dit interview vinden?
Blijven zou zonde zijn geweest
door onze redacteur Gerard ter Horst
De tweede synode van de Gereformeerde Kerken (hersteld) gaat morgen in Zwolle van start. De 86-jarige emeritus predikant Pieter van Gurp wordt hoogstwaarschijnlijk weer synodeadviseur. Voorafgaand blikt hij terug op de breuk van 2003, het (kerkelijk) leven erna, en spreekt over zijn persoonlijke twijfels en toekomstverwachting.
DALFSEN - Ruim twintig jaar met emeritaat, maar even druk als altijd: dr. Pieter van Gurp (86) beschrijft, gevraagd naar zijn dagelijkse levensstijl, een volle agenda. Op zondag preekt hij in een van de elf plaatsen waar hersteld-gereformeerden bijeen komen. Hij rijdt er nog zelf naartoe. Vaak wacht hem een marathondienst: ,,Er is altijd wel wat. De doop van een kind, de bevestiging van een ambtsdrager, de viering van het heilig avondmaal.'' Zijn ogen lichten op: ,,Het is mooi werk. En ik vind het een wonder dat ik het kan doen, mijn verstand en conditie zijn nog goed.''
Door de week duikt Van Gurp iedere ochtend zijn studeerkamer in. Daar werkt hij aan een preek, schrijft een artikel voor kerkblad De Bazuin , werkt aan een lezing, begeleidt de drie hersteld-gereformeerde theologiestudenten. Of hij bereidt, zoals deze week, de bidstond voor die hij vandaag aan de vooravond van de tweede generale synode in Zwolle zal leiden.
Spil
De afgelopen jaren was Van Gurp de spil van het kleine verband van Gereformeerde Kerken in Nederland (hersteld). Hij gaf in 2003 samen met anderen leiding aan de breuk met de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), waar volgens hem - en dat schreef hij al jaren in het blad van de verontrusten Reformanda - ware en valse leer naast elkaar konden bestaan. De kerk is pluraal geworden, luidt tot op de dag van vandaag het officiële verwijt.
Van Gurp brak omdat hij volgens eigen zeggen consequent en trouw wilde blijven. Let wel, trouw aan de belijdenis. Niet aan vrijgemaakt-gereformeerde broeders en zusters? ,,Trouw moet je zijn aan Gods beloften en aan de belijdenis, niet aan mensen.'' Blijven en doorgaan met bezwaren indienen was voor hem geen optie. ,,Dat noem ik met Abraham Kuyper de 'revisielegende', het maar blijven vragen van revisie. Zouden we die weg zijn gegaan, dan verloochenden we de kerkgeschiedenis. Blijven in de kerk zou zonde zijn geweest.''
Van Gurp scheidde zich in september 2003 af en adviseerde verontrusten dat ook te doen op het moment dat hun plaatselijke kerkenraad de door hen gewraakte synodebesluiten van Zuidhorn (2002) goedkeurde. Vervolgens bleek dat hij als predikant alleen stond. Zijn collega's met wie hij binnen Reformanda samenwerkte, steunden hem niet. Ze vonden een breuk te vroeg of te vergaand. ,,Dat ik hélemaal alleen stond, was een teleurstelling. Ik kreeg ze niet mee.''
Heeft hij zelf getwijfeld over zijn stap? ,,Ik heb me van tevoren wel afgevraagd of dit de goede weg zou zijn. Stort ik de mensen die meegaan, niet in een avontuur? Als je een toren wilt bouwen, moet je eerst de kosten berekenen. Maar ik kwam tot de overtuiging dat dit zo moest, dat de Here dit vroeg. En dan moet je het doen.'' Hoe kwam hij tot die overtuiging? Van Gurp wil er niet te veel over uitweiden. ,,Maar het was een zaak van veel gebed. En verder veel spreken met medebroeders en letten op de ontwikkelingen in de kerken.''
Ervoer hij de breuk als een 'avontuur'? Dat is bij nader inzien niet het goede woord. Van Gurp peinst en zoekt naar een alternatief: ,,'Ziende op het gebod en blind voor de toekomst', zo zou ik het willen samenvatten. Dus wel in vertrouwen, maar niet wetend wat ervan zou komen.''
Na de breuk ontstonden her en der nieuwe gemeenten. Groepjes mensen, soms één familie, maakten zich 'opnieuw vrij'. Deze term kent een historische lading: in 1944 maakte een grote groep gereformeerden zich 'vrij' van voor hen onaanvaardbare synodebesluiten, waarmee de Vrijmaking een feit was. Na de 'nieuwe vrijmaking' voegden in 2003 en 2004 honderden mensen zich bij de Gereformeerde Kerken (hersteld). Maar aan deze stroom lijkt een einde gekomen. Van Gurp bevestigt dat. ,,Er is niet veel beweging meer.''
Levensvatbaar
De balans kan worden opgemaakt. De hersteld-gereformeerden tellen nu negen gemeenten en twee wijkgemeenten. In totaal zijn zo'n vijftienhonderd leden overgegaan. Aanvankelijk was Van Gurp de enige predikant, naderhand werd mede-initiatiefnemer dr. Siem de Marie de tweede.
Is dit kleine kerkverband wel levensvatbaar?
Van Gurp verwijst naar zijn tijd in Australië (1955-1964), waar hij onder gereformeerde emigranten werkte. ,,De Australische kerken hadden driemaal 250 leden (nu zo'n 3500, red.) en dat hebben ze twintig jaar volgehouden. Daarna kwam er groei van binnenuit.'' De predikant verwacht dat het zo ook met de 'herstelden' zal gaan. ,,Er is een bloeiend kerkelijk leven, er zijn heel veel activiteiten.''
Komen er voorgangers bij? Het duurt nog wel even voordat de drie theologiestudenten klaar zijn met hun studie, zegt hij. Opnieuw glinsteren zijn ogen: ,,Maar stel je voor dat er zich nog vrijgemaakt-gereformeerde dominees 'vrijmaken', die moeten natuurlijk ook nog aan de bak kunnen komen...''
Van Gurp volgt de ontwikkelingen in de vrijgemaakt-gereformeerde kerken volgens eigen zeggen niet meer op de voet. Een in Waarheid , het internetmagazine van een nieuwe lichting verontruste kerkleden, leest hij echter wel. ,,Ze schrijven wat wij jarenlang in Reformanda geschreven hebben. En ze hebben gelijk, het is goed dat ze het doen. Wat zij nu doen, is wat wij gedaan hebben. Dat doen ze heel knap en op een rustige manier, maar in hun kritiek gaan zij behoorlijk ver.'' Met voorlichtingsavonden van vrijgemaakt- én hersteld-gereformeerden over vermeende Schriftkritiek in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), heeft Van Gurp minder op. Tot afgelopen seizoen waren ze er ook in zijn woonplaats Dalfsen. Hij noemt de initiatiefgroep kerkelijke voorlichting De Vijfhoek een ,,onkerkelijke beweging''. ,,Het is surrogaat voor kerkelijke gehoorzaamheid. Je mag van mij best avonden organiseren, maar dan moet je daar oproepen tot gehoorzaamheid en niet het geweten lopen te sussen. De oproep tot vrijmaking klinkt er niet. Aan zulke bewegingen komt vaak een eind zonder dat het ergens toe leidt.'' Roept hij hersteld-gereformeerden dan op hun steun aan De Vijfhoek te beëindigen? Nee, Van Gurp zegt hen daar vrij in te willen laten.
Statenvertaling
De tweede synode van de hersteld-gereformeerden start morgen in Zwolle. Van Gurp volgt de vergadering op afstand, maar bij de behandeling van de Herziene Statenvertaling is hij als deputaat nauw betrokken. Zijn deputaatschap moet beoordelen of deze vertaling geschikt is voor de 'herstelden', nadat vorig jaar de synode van Mariënberg de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) afwees.
De herziening, opgezet vanuit de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk, is nog niet af, maar Van Gurp is positief over de tussentijdse resultaten. ,,Ze levereren goed en betrouwbaar werk. Die tekst is zó mooi... We lezen aan tafel uit Genesis in deze herziene vertaling: 'Rebekka was een erg knap meisje', staat er dan. Ja, dat is werkelijk prachtig om te lezen.''
Rust
Toen hij tachtig werd, besloot Van Gurp te stoppen met preken, ,,want je moet stoppen als je nog gezond bent''. Nu preekt hij weer wekelijks. ,,Ik ben 86 en dat merk ik. Als ik gepreekt heb, moet ik daarna goed rusten.'' Peinzend: ,,'Er blijft een rust voor Gods volk', zegt de Bijbel. Maar nu ben ik nog altijd aan het werk. Nog steeds beschouw ik de uren slaap, waar ik echt niet zonder kan, haast als verloren tijd.'' Bang voor de dood zegt hij niet te zijn. ,,Ik heb bij zoveel sterfbedden gestaan, om mij heen zijn al zoveel mensen weggevallen, en altijd gaf de Here de rust van het geloofsvertrouwen. ... Ik zie niet tegen het sterven op. Daarna is de last van de zonde afgelegd. Dan ga ik echt met emeritaat, dan ben ik hier op aarde uitgediend.''
Dr. Pieter van Gurp over het ontstaan van de hersteld-gereformeerde kerk: ,,Ik heb me van tevoren wel afgevraagd of dit de goede weg zou zijn. Stort ik de mensen die meegaan niet in een avontuur?''