Vrouwen in historische romans

[Zita]

Ik ben bezig in 'Lysbeth' van Marlies Medema. Het is best boeiend geschreven. Maar het boek weet ook enorme irritatie in mij op te roepen. Want alwéér is het een vrouw in een historische setting (rond 1600, strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten) die 21e-eeuwse idealen nastreeft.
Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.
Nu gaf de voorkant van 'Lysbeth' dat natuurlijk al weer: een foto van een hippe jongedame met lippenstift en mascara, in een zwarte jurk met grote kanten kraag.
Ik zie maar weinig historische romans met een vrouw in de hoofdrol die gewoon vrouw is in de tijd waarin ze leeft. Die het vanzelfsprekend vindt dat ze uitgehuwelijkt wordt, die het normaal vindt dat je je man gehoorzaamt, dat je eerste verantwoordelijkheid het runnen van het huishouden en het baren van kinderen is, dat je als meisje maar heel beperkt onderwijs kreeg, enzovoorts. Missen deze auteurs niet de pointe van een historische roman?
Of lees ik de verkeerde historische romans, en gaat het meestal wel goed? Of is het juist goed, die 21e-eeuwse idealen in de roman al laten botsen met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt?

[parsifal]

Ik ben bezig in 'Lysbeth' van Marlies Medema. Het is best boeiend geschreven. Maar het boek weet ook enorme irritatie in mij op te roepen. Want alwéér is het een vrouw in een historische setting (rond 1600, strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten) die 21e-eeuwse idealen nastreeft.
Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.
Nu gaf de voorkant van 'Lysbeth' dat natuurlijk al weer: een foto van een hippe jongedame met lippenstift en mascara, in een zwarte jurk met grote kanten kraag.
Ik zie maar weinig historische romans met een vrouw in de hoofdrol die gewoon vrouw is in de tijd waarin ze leeft. Die het vanzelfsprekend vindt dat ze uitgehuwelijkt wordt, die het normaal vindt dat je je man gehoorzaamt, dat je eerste verantwoordelijkheid het runnen van het huishouden en het baren van kinderen is, dat je als meisje maar heel beperkt onderwijs kreeg, enzovoorts. Missen deze auteurs niet de pointe van een historische roman?
Of lees ik de verkeerde historische romans, en gaat het meestal wel goed? Of is het juist goed, die 21e-eeuwse idealen in de roman al laten botsen met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt?

Nu is de vraag of een keizerin Mathilde, Elenore van Aquetaine of Jacoba van Beieren of Heloise wel past in het beeld van de Middeleeuwse vrouw (zij zijn wel bijzonder natuurlijk). Ik denk dat in oudere historische romans (zoals Ivanhoe, Tale of two cities, Comte de Monte Cristo) de vrouwen nog redelijk authentieke rollen hebben, maar die zijn van ver voor 21e eeuw en geschreven door mannen.

[Dodo]

Ik heb De thuiskomst, van Anna Enquist gelezen. Ik weet de details niet meer zo goed, maar volgens mij was dat een stuk realistischer. Ik vond het een interessant en soms aangrijpend boek.

[Terri]

Ik ben bezig in 'Lysbeth' van Marlies Medema. Het is best boeiend geschreven. Maar het boek weet ook enorme irritatie in mij op te roepen. Want alwéér is het een vrouw in een historische setting (rond 1600, strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten) die 21e-eeuwse idealen nastreeft.
Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.
Nu gaf de voorkant van 'Lysbeth' dat natuurlijk al weer: een foto van een hippe jongedame met lippenstift en mascara, in een zwarte jurk met grote kanten kraag.
Ik zie maar weinig historische romans met een vrouw in de hoofdrol die gewoon vrouw is in de tijd waarin ze leeft. Die het vanzelfsprekend vindt dat ze uitgehuwelijkt wordt, die het normaal vindt dat je je man gehoorzaamt, dat je eerste verantwoordelijkheid het runnen van het huishouden en het baren van kinderen is, dat je als meisje maar heel beperkt onderwijs kreeg, enzovoorts. Missen deze auteurs niet de pointe van een historische roman?
Of lees ik de verkeerde historische romans, en gaat het meestal wel goed? Of is het juist goed, die 21e-eeuwse idealen in de roman al laten botsen met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt?

Mee eens, i.i.g. w.b. Lysbeth. Daarentegen vond ik papieren Paradijs van dezelfde schrijfster wel goed.

[Dodo]

Papieren paradijs vond ik een beetje rammelen hier en daar. Het boek wordt gepresenteerd als de tocht naar Suriname, maar een groot deel speelt zich af in Nederland. Vreemd vond ik dat de hoofdpersoon, als domineesvrouw, gaat zwemmen in de rivier, met een jurk aan. Ik kan me niet voorstellen dat dat kon, in die tijd, in een dorp.
Verder was het wel prettig geschreven.

[Philip]

Het hoeft geen probleem te zijn. Een schrijver als Couperus weet een Romeinse keizer erg geloofwaardig neer te zetten doordat hij veel klassieke literatuur heeft gelezen.

Clare Lennart geeft in De blauwe horizon (1950) ook een heel getrouw beeld van een vrouw uit het midden van de negentiende eeuw. Werken komt niet eens in haar gedachten op.

Anjet Daanje kruipt echt perfect in de geest van 19e-eeuwers in Het lied van ooievaar en dromedaris.

Christelijke romans zou ik zo niet durven noemen. In ieder geval zul je dan bij literatuur moeten zijn, dat wil zeggen die schrijvers die in de algemene pers positief besproken worden. Ik denk aan A.L.G. Bosboom-Touissant, maar ik ken haar niet goed genoeg om een oordeel over te vellen over de geloofwaardigheid van haar personages.

[Heidebloem]

Haha herkenbaar!
Ik las gister 'een nieuwe morgen voor Ingeborg' uit en daar hetzelfde verhaal. Verder wel een prachtige Christelijke roman

[Herman]

Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.

Het is de vraag of het besef van historisch juist wat al te zeer is gekleurd door het burgerlijke ideaal van 1850-1950 toen de vrouw en geen rechten had en gezien werd als een burgerlijk type. De voorbeelden die Parsifal aanhaalt geven al aan dat zelfstandigheid meer dan normaal voorkomt. Zeker als je de geschiedenis van de hofhoudingen doorneemt, dan blijken heel vaak en heel snel vrouwen aan de macht te komen als de mannelijke opvolging het laat afweten. Ook de economische geschiedenis geeft vrouwen als voortzetters van het bedrijf van de man een grote plaats. Juridisch waren ze ook economisch zelfstandig, denk aan de vrouw van Luther. Zij had vermogen, Maarten alleen schulden.
Het is dus inderdaad onterecht om feministische verlangens terug te projecteren op de 12, 15 of 17e eeuw. Aan de andere kant wijst het voorbeeld van Anna Maria van Schurman aan dat vrouwen maatschappelijk gezien wel degelijk een tweederangs positie hadden. Maar dat stond intelligentie en vorming niet in de weg. De dochters van de befaamde theoloog en filosoof Jonathan Edwards kregen gewoon thuis een opleiding en golden als heel intelligent. Zijn vrouw dreef overigens de huishouding, wat zo ongeveer betekent het besturen van een middelgroot agrarisch bedrijf met meerdere personeelsleden.
Er valt hierover dus nog wel wat verder te denken.

[merel]

Ik ben bezig in 'Lysbeth' van Marlies Medema. Het is best boeiend geschreven. Maar het boek weet ook enorme irritatie in mij op te roepen. Want alwéér is het een vrouw in een historische setting (rond 1600, strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten) die 21e-eeuwse idealen nastreeft.
Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.
Nu gaf de voorkant van 'Lysbeth' dat natuurlijk al weer: een foto van een hippe jongedame met lippenstift en mascara, in een zwarte jurk met grote kanten kraag.
Ik zie maar weinig historische romans met een vrouw in de hoofdrol die gewoon vrouw is in de tijd waarin ze leeft. Die het vanzelfsprekend vindt dat ze uitgehuwelijkt wordt, die het normaal vindt dat je je man gehoorzaamt, dat je eerste verantwoordelijkheid het runnen van het huishouden en het baren van kinderen is, dat je als meisje maar heel beperkt onderwijs kreeg, enzovoorts. Missen deze auteurs niet de pointe van een historische roman?
Of lees ik de verkeerde historische romans, en gaat het meestal wel goed? Of is het juist goed, die 21e-eeuwse idealen in de roman al laten botsen met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt?

Heb jij het boek 'Ines, vrouw van mijn hart' van Isabel Allende gelezen? Dat is een waargebeurd verhaal van een vrouw die samen met 100 mannen Santiago in Chili gesticht heeft. Zij was met name voor die tijd nogal vrijgevochten.

Het is ergens wel logisch dat deze verhalen gaan over vrijgevochten vrouwen die het andere pad willen bewandelen. Het leven van vrouwen die het geëffende pad bewandelde was over het algemeen niet heel boeiend.

[Zita]

Ik ben bezig in 'Lysbeth' van Marlies Medema. Het is best boeiend geschreven. Maar het boek weet ook enorme irritatie in mij op te roepen. Want alwéér is het een vrouw in een historische setting (rond 1600, strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten) die 21e-eeuwse idealen nastreeft.
Altijd zijn het in die historische romans van die autonome vrouwen die zich verzetten tegen de gewoonten van de tijd waarin ze leven. Ze willen niet uitgehuwelijkt worden, ze willen niet gehoorzamen, ze willen naar school, ze willen werken, ze willen alles wat wij vrouwen in onze tijd belangrijk vinden. Het zijn gewoon 21-eeuwse vrouwen die zich verkleden en dan lekker de strijd aangaan met achterlijke zaken.
Nu gaf de voorkant van 'Lysbeth' dat natuurlijk al weer: een foto van een hippe jongedame met lippenstift en mascara, in een zwarte jurk met grote kanten kraag.
Ik zie maar weinig historische romans met een vrouw in de hoofdrol die gewoon vrouw is in de tijd waarin ze leeft. Die het vanzelfsprekend vindt dat ze uitgehuwelijkt wordt, die het normaal vindt dat je je man gehoorzaamt, dat je eerste verantwoordelijkheid het runnen van het huishouden en het baren van kinderen is, dat je als meisje maar heel beperkt onderwijs kreeg, enzovoorts. Missen deze auteurs niet de pointe van een historische roman?
Of lees ik de verkeerde historische romans, en gaat het meestal wel goed? Of is het juist goed, die 21e-eeuwse idealen in de roman al laten botsen met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt?

Nu is de vraag of een keizerin Mathilde, Elenore van Aquetaine of Jacoba van Beieren of Heloise wel past in het beeld van de Middeleeuwse vrouw (zij zijn wel bijzonder natuurlijk). Ik denk dat in oudere historische romans (zoals Ivanhoe, Tale of two cities, Comte de Monte Cristo) de vrouwen nog redelijk authentieke rollen hebben, maar die zijn van ver voor 21e eeuw en geschreven door mannen.

Dan heb je het ook wel over buitengewone vrouwen op buitengewone posities.
Ik bedoelde meer de 20e- en 21e-eeuwse romans over zogenaamd gewone vrouwen.

[parsifal]

Dan heb je het ook wel over buitengewone vrouwen op buitengewone posities.
Ik bedoelde meer de 20e- en 21e-eeuwse romans over zogenaamd gewone vrouwen.

Ik weet te weinig van deze romans met vrouwelijke hoofdpersoon. Ik denk dat de vrouwen in dienst van de kerk in de Middeleeuwen (zoals Heloise) nog best veel tot ontwikkeling konden komen buiten hun kinderen om (vanzelfsprekend). Er is ook nog het vrouwtje van Stavoren, die zelf wat te vertellen had als burgervrouw. Het leven van de boerenvrouwen is weinig over te zeggen denk ik.

Het is in het algemeen wel probleem dat in historische fictie mensen naar ons beeld worden gemaakt (met bijbehorend wereldbeeld). Dit is ook kritiek op bijvoorbeeld het zo populaire Game of Thrones (niet gezien of gelezen trouwens, maar er wel over gelezen), fantasy met duidelijke verwijzingen naar War of the Roses, maar zonder de centrale rol van Christendom in alles wat mensen doen en denken.