Een "boterbriefje", of is het huwelijk méér?

[GGG038]

Ik citeer uit 'Stichtelijke overdenkingen - het boek Ruth' uit 1891 van J. Verhagen jr.:

Wat de voltrekking van het huwelijk bij de Israëlieten betreft, dat was niets dan een huiselijke plechtigheid, waarbij geene openbaar Godsdienstige handeling of priester tusschen trad. De vader trad daarbij als priester op: hij legde de hangen der echtelingen ineen, en gaf hun den huwelijkszegen: ,,De God Abrahams, Izaaks en Jakobs zij met u; Hij make u in alles voorspoedig! Leeft deugdelijk’’. Op dezen vaderlijke zegen volgden de feesten en vermakelijkheden, die doorgaans zeven dagen duurden.* De genoodigden ter bruiloft boden den jonggehuwden geschenken aan, een wenschten hun een groote nakomelingschap toe. Gedurende de feestdagen bleef de bruid bij hare ouders; op den avond van den zevende dag, geleidde de bruidegom, vergezeld van jongelingen, vrienden van den bruidegom**, zijne bruid in groote statie naar zijne woning; de bruid was ook van hare zijde vergezeld van eenige jongedochters***. De bruid en bruidegom werden voorafgegaan door fakkels en hun gevolg zong bruilofsliederen.

* Gen. 29 vs 28. Richt. 14 vs 12.
** Richt. 14 vs 11. Matth. 9 vs 15
*** Matth. 25 vs 1-13.

[Valcke]

Hoort er ook niet bij de openbaarheid? Dus dat de hele maatschappij er getuige van is of kan zijn, en het weet?

M.i. is dat wel een aspect van belang, en dient deze openbaarheid er onder normale omstandigheden te zijn.
Het is m.i. echter geen absoluut vereiste die voor alle omstandigheden geldt (bv. niet in tijden van vervolging).
Wel vereist is dat het huwelijk voltrokken wordt onder getuigen (waaronder de naasten van bruidegom en bruid indien de omstandigheden dit toelaten).

[Maanenschijn]

Dank allen, het geeft mij al meer richting in de beargumentatie dat een huwelijksvoltrekking zoals wij dat doen meer gefundeerd is op de praktische Bijbelse praktijk dan het (met wederzijds toestemmen van de ouders) samenwonen.

[-DIA-]

Hoort er ook niet bij de openbaarheid? Dus dat de hele maatschappij er getuige van is of kan zijn, en het weet?

Abraham loochende het voor de farao van Egypte. Die man die niets van de ware godsdienst wist, gaf Abraham het verwijt dat hij gezegd het dat ze zijn zuster was. Dit moet naar mijn mening wel openbaar zijn.

[Dodo]

Hoort er ook niet bij de openbaarheid? Dus dat de hele maatschappij er getuige van is of kan zijn, en het weet?

M.i. is dat wel een aspect van belang, en dient deze openbaarheid er onder normale omstandigheden te zijn.
Het is m.i. echter geen absoluut vereiste die voor alle omstandigheden geldt (bv. niet in tijden van vervolging).
Wel vereist is dat het huwelijk voltrokken wordt onder getuigen (waaronder de naasten van bruidegom en bruid indien de omstandigheden dit toelaten).

Dit is een van de verschillen met een geregistreerd partnerschap. Ik ben er nog niet helemaal uit of zo'n partnerschap bijna net zo goed is als een huwelijk.

[DDD]

Daarbij zijn ook getuigen.

[Anselmus]

In de vroege tijd was het tot vrouw nemen voldoende om getrouwd te zijn.

In Deuteronomium en Ruth zien we dat de oudsten een rol krijgen, vooral als er onterecht is. De uitspraak 'het huis van degene van wie de schoen is afgenomen' laat in Deuteronomium iets van de rol van de oudsten zien. In Deuteronomium zie je ook Gods zorg voor het zwakke: ballingen mocht je tot vrouw nemen, maar daarna niet wegsturen in tegenstelling tot wat gebruikelijk was in die tijd. Een huwelijk in plaats van een verkrachting. Eveneens het Leviraatshuwelijk: God zorgt voor de oude dag van de weduwe.

Pas later ontstaat een ritueel en een bruiloft zoals die waar de Heere Jezus bij is.

Huwelijken waren vooral familiaire aangelegenheden. Veel van Gods geboden zijn er om die band en kwetsbare mensen te beschermen. In de vroege kerk, rond 250 zie je dat er christelijke huwelijken komen, waarbij er tijdens de huwelijksceremonie een eucharistieviering is. Dat ontwikkelt zich door tot aan de concilie van Trente waarbij het huwelijk als sacrament wordt benoemd. De protestantse Kerk geeft hier dan een eigen vorm aan: de zegen meegeven, maar het is geen sacrament.

In de protestantse kerk wordt je huwelijk dan ook niet gesloten, maar bevestigd omdat je al voor de overheid bent getrouwd. Daarom moet je je trouwboekje meenemen naar de kerk en mag een predikant je officieel niet 'trouwen' zonder dat hij het trouwboekje heeft gezien.

De Bijbel laat zien dat wanneer je gemeenschap hebt je bij elkaar hoort, dat je één vlees bent zoals Genesis stelt. Heel lang is deze consummatie de definitie van een huwelijk geweest. Ik denk dat jongeren zich dat in onze tijd niet zo goed realiseren dat je in Gods ogen getrouwd bent wanneer je gemeenschap hebt met iemand. Je kunt dat niet zomaar verbreken. En dat is Gods zorg om schade en kwetsbaarheid te voorkomen.

[Valcke]

In de vroege tijd was het tot vrouw nemen voldoende om getrouwd te zijn.

Het is maar wat je onder 'tot vrouw nemen' verstaat. Dit 'tot vrouw nemen' sluit beslist niet uit dat een formele sluiting onder getuigen plaatsvond. Zo droeg Rebekka nog haar sluier toen zij Izak voor het eerst ontmoette: er moest dus nog een bepaalde plechtigheid plaatsvinden. Zo zien we ook dat het huwelijk van Jakob met Lea, en ook Rachel, op een vastgesteld moment plaatsvond. Er ging een bepaalde plechtigheid mee gepaard.

Pas later ontstaat een ritueel en een bruiloft zoals die waar de Heere Jezus bij is.

Dat zie je dus ook al bij de patriarchen in Genesis en later bij Simson, dus in de tijd van de Richteren.

(...) In de protestantse kerk wordt je huwelijk dan ook niet gesloten, maar bevestigd omdat je al voor de overheid bent getrouwd.

Deze ontwikkeling is niet typisch protestants, maar het gevolg van het feit (in bv. Nederland) dat de overheid (sinds de Franse tijd) de formele huwelijkssluiting regelde. Er zijn nog steeds landen waar in plaats van een sluiting voor de overheid ook voor een kerkelijke sluiting gekozen kan worden. Dit gebeurt ook onder protestanten. In Nederland kan dit nu niet meer, maar was dit ook praktijk vóór circa 1795.

De Bijbel laat zien dat wanneer je gemeenschap hebt je bij elkaar hoort, dat je één vlees bent zoals Genesis stelt. Heel lang is deze consummatie de definitie van een huwelijk geweest.

Wat in de laatste zin staat is onder de protestanten c.q. het calvinisme nooit geleerd maar altijd pertinent verworpen. De seksuele gemeenschap behoort tot het huwelijk, maar is niet de essentie of de eigenlijke voltrekking ervan.

Ik denk dat jongeren zich dat in onze tijd niet zo goed realiseren dat je in Gods ogen getrouwd bent wanneer je gemeenschap hebt met iemand.

Dit laatste is niet waar. Dit is een ernstige misvatting die het huwelijk uitholt. In Gods ogen ben je dan niet getrouwd, maar pleeg je hoererij of overspel. De Bijbel zegt nergens dat vleselijke gemeenschap beschouwd dient te worden als een huwelijk. Wel andersom: het huwelijk impliceert gemeenschap. En buiten het huwelijk is gemeenschap hoererij of overspel.

Zie bv. ook dit antwoord op Refoweb: https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/22 ... -getrouwd/

Kortom: ik heb nogal wat bedenkingen bij de beweringen die je doet.

[refomart]

Deze ontwikkeling is niet typisch protestants, maar het gevolg van het feit (in bv. Nederland) dat de overheid (sinds de Franse tijd) de formele huwelijkssluiting regelde. Er zijn nog steeds landen waar in plaats van een sluiting voor de overheid ook voor een kerkelijke sluiting gekozen kan worden. Dit gebeurt ook onder protestanten. In Nederland kan dit nu niet meer, maar was dit ook praktijk vóór circa 1795.

Bij mijn weten was alleen binnen de RK sprake van een kerkelijk huwelijk.
Dat de protestantse kerken een zekere mate van registratie bij hielden, maakt het huwelijk nog niet tot een kerkelijk huwelijk.
De DKO geeft duidelijk aan dat de sluiting van een huwelijk een zaak is van de overheid en niet van de kerk.

[Valcke]

Deze ontwikkeling is niet typisch protestants, maar het gevolg van het feit (in bv. Nederland) dat de overheid (sinds de Franse tijd) de formele huwelijkssluiting regelde. Er zijn nog steeds landen waar in plaats van een sluiting voor de overheid ook voor een kerkelijke sluiting gekozen kan worden. Dit gebeurt ook onder protestanten. In Nederland kan dit nu niet meer, maar was dit ook praktijk vóór circa 1795.

Bij mijn weten was alleen binnen de RK sprake van een kerkelijk huwelijk.
Dat de protestantse kerken een zekere mate van registratie bij hielden, maakt het huwelijk nog niet tot een kerkelijk huwelijk.
De DKO geeft duidelijk aan dat de sluiting van een huwelijk een zaak is van de overheid en niet van de kerk.

Mee eens dat het huwelijk Bijbels gezien een burgerlijke inzetting is en dan ook primair burgerlijk voltrokken dient te worden. In dat opzicht is er zeker een verschil in visie op het huwelijk ten opzichte de RK Kerk. Ik doelde echter op de praktijk voor 1795 in NL (en nog steeds in diverse landen): de huwelijken werden toen (voor gereformeerden) kerkelijk bevestigd zonder een voorafgaande burgerlijke sluiting. Ook de ondertrouw vond kerkelijk plaats. Dat was niet zoals de gereformeerde kerk het wilde, maar het was wel degelijk de praktijk. Je kunt zeggen dat overheidstaken in deze gedelegeerd waren richting kerk.

Overigens is DKO artikel 70 in deze helemaal niet zo duidelijk, maar eerder cryptisch.

[refomart]

Deze ontwikkeling is niet typisch protestants, maar het gevolg van het feit (in bv. Nederland) dat de overheid (sinds de Franse tijd) de formele huwelijkssluiting regelde. Er zijn nog steeds landen waar in plaats van een sluiting voor de overheid ook voor een kerkelijke sluiting gekozen kan worden. Dit gebeurt ook onder protestanten. In Nederland kan dit nu niet meer, maar was dit ook praktijk vóór circa 1795.

Bij mijn weten was alleen binnen de RK sprake van een kerkelijk huwelijk.
Dat de protestantse kerken een zekere mate van registratie bij hielden, maakt het huwelijk nog niet tot een kerkelijk huwelijk.
De DKO geeft duidelijk aan dat de sluiting van een huwelijk een zaak is van de overheid en niet van de kerk.

Mee eens dat het huwelijk Bijbels gezien een burgerlijke inzetting is en dan ook primair burgerlijk voltrokken dient te worden. In dat opzicht is er zeker een verschil in visie op het huwelijk ten opzichte de RK Kerk. Ik doelde echter op de praktijk voor 1795 in NL (en nog steeds in diverse landen): de huwelijken werden toen (voor gereformeerden) kerkelijk bevestigd zonder een voorafgaande burgerlijke sluiting. Ook de ondertrouw vond kerkelijk plaats. Dat was niet zoals de gereformeerde kerk het wilde, maar het was wel degelijk de praktijk. Je kunt zeggen dat overheidstaken in deze gedelegeerd waren richting kerk.

Overigens is DKO artikel 70 in deze helemaal niet zo duidelijk, maar eerder cryptisch.

Ik bedoelde met de duidelijkheid van art 70 het feit dat het huwelijk een burgerlijke inzetting is. Wat betreft de praktijk is het artikel begrijpelijk cryptisch. Er was immers sprake van een heel diverse praktijk. Op dat punt besloot de synode de praktijk niet te veranderen of te reguleren, maar de overheid aan te spreken om te komen met regelgeving. Wat inhoud betreft zijn we het denk ik wel eens.

[parsifal]

Ik ben ook alleen in de kerk getrouwd. Dat is in Zweden heel gewoon. Het wordt wel door staat erkend (ook door Nederlandse en Indonesische).

[Valcke]

Refomart, ja akkoord. Desondanks had de gereformeerde kerk lange tijd een zeer grote rol. De kerkorde van 1581 regelde ook de rol van de kerk bij de ondertrouw, huwelijksafkondigingen en het afnemen van de huwelijksbeloften. Dit laatste maakt bovendien nog steeds deel uit van het kerkelijke huwelijksformulier.