De Canon van het Christendom

-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

De Canon van het Christendom

Bericht door -DIA- »

Het dacht me goed om onze canon hier eens te plaatsen. Ik las het vanavond weer eens na.
Deze canon is in 2006 in enkele afleveringen in De Wachter Sions verschenen. De schrijver is de heer L.M.P. Scholten.
Hij verzorgde vele leerzame artikelen in genoemd kerkblad. Ook in het blad StandVastig heeft hij leerzame artikelen geschreven, Misschien is het goed om terug te kijken. Terug kijken is niet iets voor oude mensen. Het is nuttig voor jong en oud.
Het is wel te merken dat dhr. L.M.P. Scholten hier schreef in het kerkelijk orgaan van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, maar ik acht dit in grote lijnen geen bezwaar, om dit als een goed overzicht te zien.


Onze canon in 50 hoofdpunten.

Dit is alweer het laatste nummer van ons kerkelijk blad in het jaar onzes Heeren 2006. We zijn reizigers door de kortstondigheid van de tijd naar de grote eeuwigheid. Die reis plegen wij te voorzien van merktekens. Mijlpalen noemen we die. Zij bieden ons de gelegenheid om terug te blikken op de afgelegde weg. Oudejaarsdag is zo'n mijlpaal. Wij hebben die mijlpalen in ons persoonlijk leven, in het familieleven, en zo ook in het maatschappelijk leven.
Onze vaderlandse geschiedenis kan geordend worden aan de hand van mijlpalen, belangrijke gebeurtenissen in ''s lands historie, die we moeten weten om de geschiedenis van ons volk te kunnen begrijpen. Onlangs is daar een zogeheten canon (richtsnoer) van gepubliceerd, van vijftig feiten die onze vaderlandse geschiedenis markeren.
Ook kerken hebben zo hun markeringspunten. Wanneer we het beleven mogen, zullen we het komende jaar gaan gedenken dat een eeuw geleden, op 10 oktober 1907, de Gereformeerde Gemeenten ontstaan door de arbeid van ds. Ledeboer en de Gereformeerde Gemeenten onder het kruis één gezamenlijk kerkverband zijn gaan vormen onder de naam Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Het dacht ons goed toe, ter gelegenheid van dit feit een canon op te stellen van vijftig markeringspunten in de geschiedenis, noem het maar mijlpalen, die ieder lid van onze gemeenten zou moeten weten om zijn eigen kerkverband en de plaats daarvan in het geheel van de kerk te kunnen begrijpen.

1
29 na Christus – Uitstorting van de Heilige Geest op de Pinksterdag te Jeruzalem. Begin van de nieuwtestamentische kerk.
2
Eerste drie eeuwen – Verbreiding van het Evangelie in het gehele Romeinse rijk, onder soms zware vervolgingen. Formatie van de apostolische, katholieke kerk.
3
Vierde en vijfde eeuw – De grote theologische beslissingen betreffende de Godheid van Christus en de verhouding van Zijn twee naturen, alsmede de leer van zonde en genade. De grote kerkvaders, als Athanasius, Ambrosius, Hieronymus en de grootste na Paulus: Augustinus. De ketters Arius en Pelagius veroordeeld, al dringt hun leer in later eeuwen de kerk weer binnen.
4
384 – Servatius, de eerste evangelieprediker in Nederland, sterft te Maastricht.
5
Middeleeuwen (7e – 15e eeuw) – Ontstellende deformatie van de kerk.
6
690 – Willibrord komt vanuit Engeland in Nederland. Nieuw begin van de kerstening van Nederland. Gevolgd door Bonifatius. Er ontstaat in ons land een geordend kerkelijk leven.
7
849 – Concilie van Quiercy (Frankrijk) veroordeelt Gottschalk, prediker van de zuivere predestinatieleer. Tot zijn dood in 868 zit hij gevangen omdat hij standvastig weigert te herroepen wat hij gepredikt heeft.
8
1177 – Stichting van de vereniging der ''Armen van Lyon'' (de waldenzen). Dezen oefenen felle kritiek uit op de heersende kerk, verspreiden de Bijbel onder het volk en worden vervolgd.
9
Veertiende en vijftiende eeuw – Voorlopers der Kerkhervorming: Wiclif (Engeland), Hus (Tsjechië), in ons land de Broeders des Gemenen Levens: Geert Groote, Wessel Gansfort, Thomas á Kempis e.a.
10
Erasmus (1467 – 1536). Een van de grootste geleerden die ons volk heeft voortgebracht. Levert scherpe kritiek op Rome, maar stelt daar een soort christenhumanisme voor in de plaats. De tegenstelling Calvijn - Erasmus werkt in de Nederlandse kerkgeschiedenis door tot op heden.
11
31 oktober 1517 – Luther (1483 – 1546) slaat zijn 95 stellingen aan de deur van de slotkapel in Wittenberg. Begin van de Kerkhervorming. Na formatie en deformatie nu reformatie van de kerk. Sola fide, sola gratia, sola scriptura: Door geloof alleen, door genade alleen, door de Schrift alleen. Vindt onmiddellijk weerklank in de Nederlanden.
12
1523 – Eerste martelaars der Kerkhervorming: Hendrik Voes en Jan van Essen uit Antwerpen in Brussel ter dood gebracht. Duizenden zullen volgen, vooral onder landvoogd Alva (1567 – 1573).
13
1526 – Liesveldtbijbel, de eerste complete reformatorische Bijbel in het Nederlands, gevolgd door de Deux-Aesbijbel in 1562.
14
1536 – Calvijn (1509 – 1564) begint zijn reformatorische arbeid in Genève. Genève wordt het centrum van de gereformeerde leer. Vanaf 1550 kerkhervorming in Nederland gereformeerd van karakter.
15
1561 – Nederlandse Geloofsbelijdenis, opgesteld door Guido de Brès.
16
1563 – Heidelbergse Catechismus, opgesteld door Ursinus en anderen, in hetzelfde jaar in het Nederlands vertaald door Petrus Datheen.
17
1566 – Psalmberijming van Datheen, naar het voorbeeld van de Psalmen van Genève.
18
1571 – Eerste nationale synode van de ''Nederlandse kerken die onder het kruis zitten, en in Duitsland en Oost-Friesland verstrooid zijn'', in Emden.
19
1600 – Begin van de Nadere Reformatie, een beweging in de kerk die speciale aandacht heeft voor de praktijk der godzaligheid. Eerst in Zeeland (de Teellincks, Udemans), later Utrecht vooral het middelpunt.
20
1610 – De volgelingen van Arminius dienen een Remonstrantie in bij de Staten van Holland waarin zij ruimte opeisen voor hun afwijkende gevoelens: uitverkiezing op grond van voorgezien geloof; Christus is voor ieder gestorven die de door Hem verworven genade aanneemt; de mens kan zelf de aangeboden genade aannemen en geloven, maar ook weerstaan; de verworven genade kan ook weer verloren gaan.
21
1611 – ''Kort Begrip der Christelijke Religie'', opgesteld door Faukelius voor de catechisatie. Daarnaast verschijnt in 1706 het ''Voorbeeld der Goddelijke Waarheden voor eenvoudigen'', opgesteld door Hellenbroek.
22
1618 – 1619 – Nationale synode te Dordrecht, met medewerking van afgevaardigden van vele buitenlandse kerken. De remonstrantse leer veroordeeld. Tweehonderd predikanten afgezet. In de Dordtse Leerregels de schriftuurlijke leer van verkiezing, zonde en genade beleden. Met de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Heidelbergse Catechismus vormen zij voortaan de Drie Formulieren van Enigheid.
23
1629 – De Fransman Cartesius vestigt zich in Nederland. Een van de vaderen van het moderne denken, het rationalisme. Gods openbaring wordt daarin ondergeschikt gemaakt aan de menselijke rede. Wegbereider van de Verlichting. Scherp bestreden door Voetius.
24
1637 – Statenvertaling voltooid. Voor het eerst een bijbelvertaling in het Nederlands rechtstreeks uit de grondteksten. Krachtens besluit van de Dordtse synode en gefinancierd door de Staten-Generaal. Voornaamste vertalers: Baudartius en Bogerman (OT), Hommius en Walaeus (NT). Samen met de kanttekeningen een internationaal erkend hoogtepunt van gereformeerde theologie.
25
Zeventiende eeuw – Gouden eeuw van gereformeerde godgeleerden. Voornaamste professoren: Gomarus, Voetius, Witsius. Voorts o.a. Amesius, Trigland, Hoornbecck, Coccejus, Maresius, Van Mastricht, Van Til. Naast hen vele bekwame predikanten die goud in hun geschriften hebben nagelaten, zoals Alardin, Borstius, Theodorus en Wilhelmus à Brakel, Costerus, Elgersma, Knibbe, Koelman, Van Laren, Van Lodenstein, Mees, Oomius, Petri, Ridderus, Saldenus, Simonides, Spranckhuysen, Van de Velde, Vollenhoven, De Witte.
We zetten het beknopte overzicht van de (voor)geschiedenis van ons kerkverband voort, aan de hand van vijftig ''vensters'' die deze geschiedenis markeren.
26
1669 – Jean de Labadie afgezet. Hij wilde een zuivere kerk van alleen wedergeborenen. Zijn groep is verlopen in sektarische geestdrijverij.
27
1693 – De Vijf Walcherse Artikelen. De classis Walcheren doet wat de kerk als geheel had moeten doen, maar de politieken hielden het houden van een nationale synode tegen. Nieuwe dwalingen die na de Dordtse Synode de kop hadden opgestoken (voornamelijk van leerlingen van Cartesius), worden in deze artikelen veroordeeld. Voortaan moeten nieuwe predikanten in de classis Walcheren deze artikelen ondertekenen. Dit blìjft van kracht tot 1816. Vooral het derde artikel is van belang, over de rechtvaardigmaking.
28
Achttiende eeuw – Toenemend verval. Geest van de Verlichting. De openbaring berust op redelijk denken. Godsdienst wordt zedeleer. Geleidelijk openlijker bestrijding van de leer der vaderen. Bij de middengroep slappe tolerantie. Toch, met name in de eerste helft van de eeuw, nog velen die de oude Dordtse leer prediken, zoals de professoren Melchior Leydekker, á Marck, Driessen, Van Velzen en de predikanten Beukelman, Eversdijk, Francken, Fruytier, Hellenbroek, Immens, Van der Kemp, J. Leydekker, Schortinghuis, Smytegelt, Tuinman, Verschuir en vele anderen.
In de tweede helft is het nog maar een minderheid onder de predikanten, die onverkort aan de Dordtse leer vasthoudt, zoals Appelius, Brahé, Comrie, Van der Groe, Joh. Groenewegen, Hillenius, Holtius, Nahuys, Rotterdam.
Vanaf de jaren zeventig gaan de ''verlichten'' het woord ''gereformeerd'' vermijden als te zeer aan Dordt herinnerend. Zij geven de voorkeur aan de Hollandse vertaling ''hervormd''.
29
1755 – Antonius van der Os te Zwolle afgezet. Hij leerde dat God niemand rechtvaardigde die niet eerst met een levend geloof en een oprecht voornemen om zich te beteren tot Hem gekomen was. Hij legde de rechtvaardigmaking dóór het geloof uit als rechtvaardigmaking óm het geloof (natuurlijk door Gods genade, maar dan toch) als de verdienende oorzaak van de rechtvaardigmaking.
Tegenover hem handhaaft de synode van Overijssel, dat de gerechtigheid van Christus de grond is van de gehele rechtvaardigmaking. Maar weinigen zijn het met Comrie, Holtius en Brahé eens, die in hun bestrijding van Van der Os leren dat de rechtvaardigmaking geschied is van eeuwigheid, alsook dat alle uitverkorenen gerechtvaardigd zijn ten tijde van Christus'' dood en opstanding. Zij leren de rechtvaardigmaking als een weldaad die een mens in de tijd door het geloof deelachtig wordt, maar dat daaraan voorafgegaan is de rechtvaardigmaking als een daad (en niet alleen maar een voornemen) van God in de eeuwigheid, alsmede dat alle uitverkorenen gerechtvaardigd zijn ten tijde van Christus''dood en opstanding.
30
1773 – Nieuwe psalmberijming vervangt die van Datheen, maar is niet vrij van de geest der Verlichting. Toch heeft de Heere ook deze berijming willen gebruiken om de Zijnen te onderwijzen en te vertroosten.
31
1796 – De Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek maakt een einde aan de bevoorrechte positie van de Gereformeerde Kerk en voert het beginsel van scheiding van kerk en staat in. Ons land geen gereformeerd gemenebest meer. De overheid maakt geen onderscheid meer tussen waarheid en dwaalleer.
32
1807 – Invoering van het vrije lied in de Hervormde Kerk: de bundel Evangelische Gezangen, met verplichting ze te gebruiken in de kerkdienst. Grotendeels deugd en braafheid.
33
1816 - Invoering van een ”Algemeen Reglement voor het bestuur der Hervormde Kerk”, ter vervanging van de Dordtse Kerkenordening. Opgesteld door een ambtenaar van koning Willem I, J. D. Janssen, een gewezen predikant, en vervolgens aan de kerk opgelegd door de koning, zonder dat enige kerkelijke vergadering was geraadpleegd. (Wel hadden elf, door de ambtenaar zelf uitgekozen, ”verlichte” predikanten het stuk tevoren ingezien.) Voortaan is de kerk een van bovenaf collegiaal geregeerd genootschap. De koning benoemt zelf de eerste synodeleden.
34
13 oktober 1834. Begin van de Afscheiding. De kerkenraad van Ulrum, onder leiding van haar predikant ds. Hendrik de Cock (die op 29 mei door het provinciaal kerkbestuur was afgezet vanwege zijn strijd voor de oude waarheid), maakt een Acte van Afscheiding of Wederkering op, die getekend wordt door de kerkenraad en alle belijdende leden van Ulrum (op acht na). Afscheiding namelijk van de Nederlandse Hervormde Kerk die volgens de Acte ''niet de ware, maar de valse kerk is, volgens Gods Woord en art. 29 van onze belijdenis''. En deze Afscheiding was tegelijk een Wederkering tot de leer, de tucht en de dienst der Gereformeerde vaderen. ''En dus geen gemeenschap meer willen hebben met de Nederlandse Hervormde Kerk, totdat deze terugkeert tot de waarachtige dienst des Heeren; en verklaren tevens gemeenschap te willen uitoefenen met alle ware Gereformeerde ledematen, en zich te willen verenigen met elke op Gods onfeilbaar Woord gegronde vergadering, aan wat plaats God dezelve ook verenigd heeft''.
Acht predikanten volgen De Cock: Scholte, Brummelkamp, Van Velzen, Gezelle Meerburg, Van Ree, Buddingh (1836), De Haan (1839), Ledeboer (1840).
Van meet af aan vervolging. De hervormde synode roept de hulp van de overheid in. De Afscheiding (als niet erkende godsdienstige gezindheid) wordt bestreden met geldboeten, dragonnades en gevangenisstraf (o.a. De Cock en Ledeboer). Eerste synode van de ”Christelijke Gereformeerde Kerk onder het kruis in Nederland” in maart 1836 in Amsterdam.
Naschrift
Als punt 19 in deze canon noemden we de vorige maal de Nadere Reformatie, die we lieten beginnen in 1600, een plusminusjaartal. Van bevoegde zijde werd ons erop gewezen dat een meer exact jaartal mogelijk is, namelijk 1608. In dat jaar besloot de classis Zierikzee zich tot de overheid te wenden ter bestrijding van bepaalde volkszonden. In datzelfde jaar verscheen ook het eerste eigen boekje van Willem Teellinck, die met recht de vader der Nadere Reformatie genoemd wordt.
35
1837 - Tweede synode der Afgescheidenen, te Utrecht, besluit tot een nieuwe kerkorde. Artikel 1 luidt: ”Allen die belijdenis des geloofs afleggen en dienovereenkomstig wandelen, moeten met hun kinderen als lidmaten der gemeente Christi erkend worden.”
Dit is het drijven van Scholte. Heftig protest van De Cock, die erop wijst dat de leraars dood en leven, verkiezing en verwerping hebben te prediken in de gemeente en de mensen niet gerust mogen stellen door ze te behandelen alsof ze allen levende leden zijn. Hij zegt, zich niet aan deze nieuwe kerkorde te zullen onderwerpen. Toch laat hij zich later bepraten, dat het beter is te berusten dan dat er een scheuring in de Afscheiding zou komen.
De Cocks Overijsselse vrienden (met name de ouderlingen W.W. Smitt te Zwolle en D. Hoksbergen te Kampen) geven echter niet toe. Tien gemeenten gaan in 1838 apart staan. Naam aanvankelijk: Dordts Gereformeerde Gemeenten, vanaf 1845: Gereformeerde Kerk onder het kruis in Nederland.
Direct samenhangend met het verschil over Artikel 1 van de Utrechtse Kerkorde een verschil over de uiterlijke roeping en het aanbod van genade. Smitt bestrijdt in enkele boekjes (zoals ”Waar openbaart zich de Gereformeerde Kerk in Nederland? ”, 1845) uitdrukkelijk de leer van algemene aanbieding.
Reeds op de volgende synode van de Christelijk Afgescheidene Gemeenten (de naam wordt later: Christelijk Afgescheidene Gereformeerde Kerk in Nederland), in 1840 wordt de Utrechtse Kerkorde weer afgeschaft, maar de verschillen in de leer blijven bestaan.
In 1840 verleent de algemene kerkvergadering (= synode) in Mastenbroek van de kruisgemeenten enkele oefenaars een algemene zending als leraar, o.a. W.W. Smitt. Deze overlijdt onverwacht in 1846, nog maar 42 jaar oud. Daarna heeft ds. C. van den Oever (bevestigd in 1844) de leiding.
36
1840 - Ds. L.G.C. Ledeboer, hervormd predikant te Benthuizen, komt in conflict met het classicaal bestuur over de kandidaatsstelling van ambtsdragers. Hij werpt reglementen en gezangenbundel van de kansel en begraaft ze in zijn tuin, waarna hij Psalm 68:1 laat zingen.
Wordt afgezet, woont in 1840 een synode van de Afgescheidenen bij, maar kan het daar niet vinden (vanwege het ”vragen om vrijheid”), en blijft apart staan.
Sticht eigen ”Gereformeerde Gemeenten”, waarin hij later wordt bijgestaan door de oefenaars P. van Dijke van Sint-Philipsland en D. Bakker van ''s-Gravenpolder. Voert de berijming van Datheen weer in. Overlijdt in 1863.
37
1858 - Breuk in de Gereformeerde Kerk onder het kruis, om persoonlijke redenen (voor of tegen Van den Oever), maar op de achtergrond toch ook wel verschil in principiële inzichten.
38
1869 - De Christelijke Afgescheiden Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk onder het kruis verenigen zich onder de naam van ”Christelijke Gereformeerde Kerk”.
Ds. Van den Oever te Rotterdam (overlijdt in 1877), ds. Van den Broek te Enkhuizen en verschillende anderen blijven als (vrije) kruisgemeenten apart staan.
39
1886 - Doleantie, de tweede grote afscheiding van de Hervormde Kerk, onder leiding van dr. Abr. Kuyper. Deze propageert een Calvinisme, aangepast aan de eisen van de moderne tijd (neo-calvinisme) en komt zo tot een eigen theologie (gemene gratie, veronderstelde wedergeboorte). Deze groep gaat zich noemen: ”Nederduitsch Gereformeerde Kerken (doleerende)”.
Overigens zijn bepaald niet alle dolerenden kuyperiaans in de leer. Verschillende gemeenten hebben een uitgesproken ''bevindelijke'' ligging. Zo is bijvoorbeeld onze gemeente Opheusden in 1888 ontstaan als dolerende gemeente. In 1893 verlaat zij dat verband om over te gaan naar de gemeenten onder het kruis. Ook Terneuzen is in die tijd enkele jaren bij het dolerende kerkverband aangesloten geweest. Ds. W. den Hengst behoorde tot de dolerenden van het eerste uur en de latere predikanten A. Janse, Jac. Overduin en C. Pieneman zijn enkele jaren oefenaar bij de dolerenden geweest.
De situatie omstreeks het jaar 1890
Om de draad niet kwijt te raken, pauzeren we hier even, om de kerkelijke situatie te bezien, zoals deze was omstreeks het jaar 1890. De oude vaderlandse kerk is dan uiteengevallen in ten minste vijf kerkverbanden. Na de formatie, de deformatie, de reformatie en de nieuwe deformatie van de kerk zouden we vanaf de negentiende eeuw kunnen spreken van transformatie. In 1890 onderscheiden we:
1. Nederlandse Hervormde Kerk. Organisatie door Koning Willem I in het leven geroepen in 1816, door middel van een bij Koninklijk Besluit afgekondigd ”Algemeen Reglement” en een door de koning benoemde synode. Vrijheid voor alle wind van leer. Zo was er ook nog een aantal rechtzinnige predikanten en plaatselijke gemeenten in, maar de dwaalleer overheerste. 2.200.000 zielen.
2. Christelijke Gereformeerde Kerk. Ontstaan door samengaan in 1869 van de Christelijk Afgescheidene Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk onder het kruis, die beide vrucht waren van de Afscheiding van 1834. 180.000 zielen.
3. Gereformeerde Gemeenten. Ontstaan sinds 1840 door de arbeid van ds. L.G.C. Ledeboer en ds. P. van Dijke te Sint-Philipsland. Omstreeks 1890 is ds. D. Janse te Middelburg de enige predikant. Zingen de berijming van Datheen. 4500 zielen in circa 25 gemeenten, meest in Zeeland.
4. Nederduitsch Gereformeerde Kerken (doleerende).
Ontstaan door uittreding uit de Nederlandse Hervormde Kerk in 1886, de Doleantie onder leiding van dr. A. Kuyper. 180.000 zielen.
5. Gereformeerde Gemeenten onder het kruis.
Enkele gemeenten die niet waren betrokken bij de vereniging van 1869, of die zich daarvan later weer hadden losgemaakt, en die vanaf 1890 rond ds. E. Fransen te Lisse weer een vast verband vormen. Minder dan tien gemeenten.
(En dan verder nog verschillende kleine groepen, zoals de Oud-Nederduitsch Gereformeerde Gemeenten, die sinds het overlijden van ds. D. Bakker te ''s-Gravenpolder in 1885 geen predikant meer hadden en allerlei vrije gemeenten.)
40
1892 - De Christelijke Gereformeerde Kerk en de Nederduitsch Gereformeerde Kerken (doleerende) gaan samen onder de naam Gereformeerde Kerken in Nederland. Dit kerkverband wil rechtzinnig zijn, trouw zijn aan Schrift en Belijdenis, in tegenstelling tot de Nederlandse Hervormde Kerk, maar is op verkeerd spoor inzake de beleving van de waarheid. Vooral Kuypers leer van de veronderstelde wedergeboorte heeft veel kwaad gedaan. Twee predikanten, ds. F. P. L. C. van Lingen en ds. J. Wisse onttrekken zich in 1892 aan deze vereniging en zetten met enkele gemeenten de Christelijke Gereformeerde Kerk (sinds 1947 de Christelijke Gereformeerde Kerken) voort. Zij hebben bezwaar tegen de leerstellingen van dr. Kuyper, met name die over de wedergeboorte en over de doop.
41
1907 - De (ledeboeriaanse) Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten onder het kruis gaan samen in één kerkverband.
Op 9 en 10 oktober 1907 wordt in Rotterdam de vergadering gehouden, waar tot vereniging wordt besloten. 22 Ledeboeriaanse en 13 kruisgemeenten gaan samen Dit nieuwe kerkverband krijgt de naam Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Plaatselijk spreekt men van de Gereformeerde Gemeente van ….
Er volgen jaren van gestage groei. Het aantal gemeenten vermeerdert van 35 in 1907 tot 147 in 1953. Ds. G. H. Kersten (1882 – 1948) met zijn theologische en organisatorische bewaamheden en ds. J. Fraanje (1878 – 1949) hebben een groot gezag in de gemeenten. 1927 – Opening Theologische School te Rotterdam met ds. Kersten als theologisch docent. 1943 – Dr. C. Steenblok komt over uit de Gereformeerde Kerken en wordt tweede theologisch docent.
42
1907 – Een van de ledeboeriaanse predikanten, ds. L. Boone, trekt zich op het allerlaatst uit de vereniging met de kruisgemeenten terug, omdat hij de oude palen niet wil verzetten. Het gaat hem om de naam Oud Gereformeerd, de berijming van Datheen en het oude ambtsgewaad. Sint-Philipsland en een vijftal andere ledeboeriaanse gemeenten volgen hem. Hieruit groeit het kerkverband van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
43
1931 – De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten doet een zestal leer-uitspraken over het verbond der genade.
In de jaren twintig waren samensprekingen gevoerd met de Christelijke Gereformeerde Kerk over de mogelijkheid om tot samengaan te komen. Aanvankelijk was er sprake van vergaande overeenstemming (zelfs al over de naam van het nieuwe verband). Echter bleef een fundamenteel onoverkomelijk verschil bestaan in de verbondsleer. De christelijke gereformeerden maken onderscheid tussen het verbond der genade, dat alle gedoopten zou omvatten, en het verbond der verlossing, waarin alleen de uitverkorenen begrepen zouden zijn (de zg. drieverbondenleer).
De Gereformeerde Gemeenten spreken daarentegen in hun synode uit, ''dat het verbond der genade staat onder beheersing van de uitverkiezing ter zaligheid, dat het wezen des verbonds daarom alleen geldt de uitverkorenen Gods en nooit gelden kan het natuurlijk zaad. Dat aard en wezen van verbond der verlossing en verbond der genade één zijn en niet twee. In wezen is het één verbond.'' Dat bepaalt de inhoud der prediking: geen algemene, onvoorwaardelijke prediking van de verbondsbeloften.
Dit zestal leeruitspraken wordt in 1945 aangevuld met een synode-uitspraak, dat de algemene genade niet vrucht is van Christus'' zoenverdienste, maar uit de voorzienigheid Gods voortkomt.
44
1953 – Scheuring in de Gereformeerde Gemeenten. Aanleiding is een leergeschil, onder meer over het aanbod van genade. De synode ontheft dr. Steenblok van het docentschap aan de Theologische School wegens ''eenzijdigheid''. Degenen die het met de synodemeerderheid niet eens zijn, vormen een kerkverband met de oude naam Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
[''Uitgetredenen'':8817 zielen in 34 gemeenten met 5 predikanten. ''Synodalen'' (Gereformeerde Gemeenten):58760 zielen in 133 gemeenten met 19 predikanten. Cijfers ontleend aan de jaarboekjes van 1954. In 1956 traden nog twee predikanten met verschillende gemeenten uit het synodaal verband.] Aan dit droeve gebeuren gingen jaren van onrust vooraf. Ds. Kersten en ds. Fraanje ontvielen de gemeenten door de dood. De prediking van ds. R. Kok riep vragen op. Hij werd in 1950 door de synode geschorst wegens vereenzelviging van de beloften met het aanbod der genade, en verliet het kerkverband om later christelijk gereformeerd te worden.
Na 1953 nieuwe groei, van 8817 zielen in 1954 tot 23440 in 2006. Dr. Steenblok overlijdt in 1966. Hij wordt als docent van de predikantsopleiding en als hoofdredacteur van De Wachter Sions opgevolgd door ds. F. Mallan.
1980 - Problemen rond de prediking van ds. A. van den Berg, die de wedergeboorte in engere zin niet gelijk wil stellen met de levendmaking als het begin van al het ware geestelijke leven. Hij treedt met nog twee predikanten eind 1980 ''buiten verband''.
45
1944 – Scheuring in de Gereformeerde Kerken, de zg. Vrijmaking.
In de jaren dertig was in de Gereformeerde Kerken een stroming opgekomen, die zich verzette tegen het kuyperianisme. Zij zagen in het kuyperianisme een uitloper van de Nadere Reformatie en de scholastiek en propageerden een wat men noemde terugkeer tot de Bijbel en de Reformatie. Leider prof. dr. K. Schilder. Punten van geschil onder meer Kuypers opvattingen over de gemene gratie, het genadeverbond, de doop en de wedergeboorte. Schilder wordt in 1944 door de synode afgezet. Hij en zijn volgelingen ''maken zich vrij van het synodale juk'' en stichten de Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt).
De vrijgemaakten leggen zo sterk de nadruk op het begrepen zijn met onze kinderen in het verbond der genade, dat de noodzaak van wedergeboorte geheel uit hun prediking verdwijnt.
Het verabsoluteren van de eigen kerk als de ware kerk door de vrijgemaakten leidt in 1967 tot een nieuwe breuk. Degenen die zich afsplitsen, gaan zich Nederlands Gereformeerde Kerken noemen, en zijn meer relativerend, en open voor moderne theologische opvattingen alsook invloeden uit de evangelische beweging. Maar in de jaren negentig gaan de vrijgemaakten zelf ook steeds meer deze relativerende koers. In 2003 doet zich daarom in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) wederom een scheuring voor. Een kleine groep scheidt zich af, die zich de Gereformeerde Kerken in Nederland (hersteld) noemt en zich als de enig ware kerk in Nederland beschouwt.
46
1951 - In de Nederlandse Hervormde Kerk treedt een nieuwe kerkorde in werking, ter vervanging van het ''Algemeen Reglement''. Maar de uitspraak in deze kerkorde, dat ''de kerk weert al wat haar belijden weerspreekt'', wordt niet waar gemaakt. Er blijft ruimte voor alle wind van leer, tot en met puur vrijzinnig toe.
Aanvankelijk veel invloed van de Zwitserse theoloog Karl Barth, die zijn theologie bijzonder sterk concentreert in Christus, maar daarmee uiteindelijk in een soort algemene verzoening (de ''triomf der genade'') uitkomt.
Veel vernieuwingen: Nieuwe bijbelvertaling (1951), gevolgd door nieuwe psalmberijming en nieuwe gezangen, resulterend in het Liedboek voor de kerken (1973). Vrouw in het ambt, kinderen aan het avondmaal, enz. enz. Toenadering tot Rome.
De Gereformeerde Bond, opgericht in 1906, verzet zich tegen veel wat afwijkt van Schrift en belijdenis, maar accepteert toch veel, omdat men niet en nooit breken wil met de kerk.
Daarnaast sinds 1982 ''Het Gekrookte Riet'', waarin meer aandacht is voor de noodzaak van bevindelijke prediking en men niet onder alle omstandigheden tegen een afscheiding is.
47
1961 - Begin van ''Samen op Weg'', een beweging tot eenwording van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken en vanaf 1985 ook de Evangelisch-Lutherse Kerk. Deze beweging krijgt kansen doordat de Gereformeerde Kerken in
de jaren zestig de remmen losgooien, fundamenteel anders gaan denken over het Schriftgezag en het gezag van de gereformeerde belijdenis en een sterk modernistische koers gaan varen, in leer en leven. Sociniaanse dwaalleraars als Kuitert en Wiersinga krijgen alle ruimte.
48
1967 – Oprichting van de Evangelische Omroep, waarvan de kerkelijke gevolgen in de gereformeerde gezindte jarenlang schromelijk onderschat worden. Via de EO en daarmee verwante organisaties stroomt het gedachtengoed van de evangelischen (arminianisme, algemene verzoening) de gereformeerde gezindte binnen.
49
2004 – Stichting van de Protestantse Kerk in Nederland, uit een fusie van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Evangelisch-Lutherse Kerk. Deze kerk stelt zich bewust niet op de exclusief gereformeerde grondslag die sinds 1571 gegolden had. Circa 70.000 hervormden onttrekken zich aan deze fusie onder de naam Hersteld Hervormde Kerk.
Ook enkele plaatselijke Gereformeerde Kerken doen niet mee met de PKN en noemen zich de Voortgezette Gereformeerde Kerken.
50
Wat gelooft gij van de heilige, algemene Christelijke kerk? Dat de Zone Gods uit het ganse menselijk geslacht Zich een gemeente, tot het eeuwige leven uitverkoren, door Zijn Geest en Woord, in enigheid des waren geloofs, van den beginne der wereld tot aan het einde vergadert, beschermt en onderhoudt; en dat ik daarvan een levend lidmaat ben en eeuwig zal blijven.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Ambtenaar
Berichten: 9146
Lid geworden op: 15 apr 2017, 14:37

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Ambtenaar »

Dit is louter ter kennisneming?
ZLG
Berichten: 50
Lid geworden op: 14 feb 2020, 15:47

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door ZLG »

Je bedoeld waarschijnlijk: "De Canon van het Christendom in het piepkleine landje Nederland."

30 van de 50 punten zijn bij het wereldwijde christendom niet eens bekend.
"De Canon" vind ik nogal grote woorden.
Gebruikersavatar
Bonny
Berichten: 2472
Lid geworden op: 03 aug 2007, 16:29
Locatie: In partibus infidelium
Contacteer:

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Bonny »

Het is ook "Onze canon", bedoeld voor het bevindelijke smaldeel
The Groom's still waiting at the altar
Zeeuw
Berichten: 11550
Lid geworden op: 19 sep 2018, 08:28

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Zeeuw »

ZLG schreef:Je bedoeld waarschijnlijk: "De Canon van het Christendom in het piepkleine landje Nederland."

30 van de 50 punten zijn bij het wereldwijde christendom niet eens bekend.
"De Canon" vind ik nogal grote woorden.
Onderstaande staat in het stuk.

Ook kerken hebben zo hun markeringspunten. Wanneer we het beleven mogen, zullen we het komende jaar gaan gedenken dat een eeuw geleden, op 10 oktober 1907, de Gereformeerde Gemeenten ontstaan door de arbeid van ds. Ledeboer en de Gereformeerde Gemeenten onder het kruis één gezamenlijk kerkverband zijn gaan vormen onder de naam Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Het dacht ons goed toe, ter gelegenheid van dit feit een canon op te stellen van vijftig markeringspunten in de geschiedenis, noem het maar mijlpalen, die ieder lid van onze gemeenten zou moeten weten om zijn eigen kerkverband en de plaats daarvan in het geheel van de kerk te kunnen begrijpen.
ZLG
Berichten: 50
Lid geworden op: 14 feb 2020, 15:47

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door ZLG »

Zeeuw schreef:
ZLG schreef:Je bedoeld waarschijnlijk: "De Canon van het Christendom in het piepkleine landje Nederland."

30 van de 50 punten zijn bij het wereldwijde christendom niet eens bekend.
"De Canon" vind ik nogal grote woorden.
Onderstaande staat in het stuk.

Ook kerken hebben zo hun markeringspunten. Wanneer we het beleven mogen, zullen we het komende jaar gaan gedenken dat een eeuw geleden, op 10 oktober 1907, de Gereformeerde Gemeenten ontstaan door de arbeid van ds. Ledeboer en de Gereformeerde Gemeenten onder het kruis één gezamenlijk kerkverband zijn gaan vormen onder de naam Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Het dacht ons goed toe, ter gelegenheid van dit feit een canon op te stellen van vijftig markeringspunten in de geschiedenis, noem het maar mijlpalen, die ieder lid van onze gemeenten zou moeten weten om zijn eigen kerkverband en de plaats daarvan in het geheel van de kerk te kunnen begrijpen.
Oke, helder, het ging mij ook om de topic titel.
Gebruikersavatar
samanthi
Berichten: 7880
Lid geworden op: 16 jul 2009, 10:30
Locatie: rotterdam

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door samanthi »

Het is een schande, scheuring zus, scheuring zo en dit gaat alleen nog maar over dat deel van de kerken, als je ziet hoeveel scheuringen en in Nederland zijn, ik schaam me... is dit wat de Heere wilde?

Het is nog steeds, een (l)eerverschil en hup weer een kerk erbij....

Ons past het boetekleed.
O HEERE, wat is de mens, dat Gij hem kent? Het kind des mensen, dat Gij het acht?
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door -DIA- »

1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, van Gilgal af tot Sittim toe, om Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Zeeuw
Berichten: 11550
Lid geworden op: 19 sep 2018, 08:28

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Zeeuw »

-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door -DIA- »

Zeeuw schreef:
-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
Het pas best goed. Wij zien wat voor ogen is, en zien een wirwar. Het is als een boorduursel, dat we van de achterkant bezien. Kijk dan eens naar de andere kant? In heel die wirwar komt een mooi patroon van de Maker tevoorschijn. Door al ons eten en berbijten, door al ons scheuren en delen gaat God door Zich een Kerk te vergaderen.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Gebruikersavatar
samanthi
Berichten: 7880
Lid geworden op: 16 jul 2009, 10:30
Locatie: rotterdam

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door samanthi »

-DIA- schreef:
Zeeuw schreef:
-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
Het pas best goed. Wij zien wat voor ogen is, en zien een wirwar. Het is als een boorduursel, dat we van de achterkant bezien. Kijk dan eens naar de andere kant? In heel die wirwar komt een mooi patroon van de Maker tevoorschijn. Door al ons eten en berbijten, door al ons scheuren en delen gaat God door Zich een Kerk te vergaderen.
Als we het maar niet gebruiken om onze verdeeldheid glad te strijken.
O HEERE, wat is de mens, dat Gij hem kent? Het kind des mensen, dat Gij het acht?
Zeeuw
Berichten: 11550
Lid geworden op: 19 sep 2018, 08:28

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Zeeuw »

-DIA- schreef:
Zeeuw schreef:
-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
Het pas best goed. Wij zien wat voor ogen is, en zien een wirwar. Het is als een boorduursel, dat we van de achterkant bezien. Kijk dan eens naar de andere kant? In heel die wirwar komt een mooi patroon van de Maker tevoorschijn. Door al ons eten en berbijten, door al ons scheuren en delen gaat God door Zich een Kerk te vergaderen.
Dat klopt. Maar dan is het meer een opschrift of naschrift oid. Een canon is toch juist een historische gebeurtenis? Dus als er bv een belangrijke vergadering over punt 50 was geweest.
Zeeuw
Berichten: 11550
Lid geworden op: 19 sep 2018, 08:28

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Zeeuw »

samanthi schreef:
-DIA- schreef:
Zeeuw schreef:
-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
Het pas best goed. Wij zien wat voor ogen is, en zien een wirwar. Het is als een boorduursel, dat we van de achterkant bezien. Kijk dan eens naar de andere kant? In heel die wirwar komt een mooi patroon van de Maker tevoorschijn. Door al ons eten en berbijten, door al ons scheuren en delen gaat God door Zich een Kerk te vergaderen.
Als we het maar niet gebruiken om onze verdeeldheid glad te strijken.
Dat hoeft ook niet. Ik denk dat sommige verdeeldheden goed te verklaren zijn en we ook niet net moeten doen of alles dat nu verdeeld is bij elkaar zou passen.
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door -DIA- »

samanthi schreef:
-DIA- schreef:
Zeeuw schreef:
-DIA- schreef:1. Eerst nadenken en lezen.
2: Dan eventueel reageren.

Ik zei in het inleidend woord, of woord vooraf al dat het ging om een stukje uit DWS, en zei meteen erbij dat je kon merken dat het uit dat kerkverband kwam. Maar let eens op punt 50: Daar zijn ineens alle kerkverbanden weg!
Hoe kan dat? Is dát soms hokjesdenken? Ik had dat nooit begrepen!

We zien hier in grote lijnen de dingen die geschied zijn, en Gods Woord roept ons ook op om niet te vergeten (en elkander niet te vereten en te verbijten.
Ik vind punt 50 ook een bijzondere. Dit past m.i. niet als apart punt in een canon. Hoe mooi en troostvol het punt an sich ook is.
Het pas best goed. Wij zien wat voor ogen is, en zien een wirwar. Het is als een boorduursel, dat we van de achterkant bezien. Kijk dan eens naar de andere kant? In heel die wirwar komt een mooi patroon van de Maker tevoorschijn. Door al ons eten en berbijten, door al ons scheuren en delen gaat God door Zich een Kerk te vergaderen.
Als we het maar niet gebruiken om onze verdeeldheid glad te strijken.
En elkaar niet wantrouwen als er heen goede reden is? Toch? Dacht u dan dat ik wilde wat u suggereert? :)
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Gebruikersavatar
Herman
Moderator
Berichten: 11945
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:21
Locatie: Geldermalsen

Re: De Canon van het Christendom

Bericht door Herman »

Beetje lastig ook zo'n Canon. Ik zie allerlei jaartallen voorbijkomen en dan onder 2, 5 en 9 pakt men even 2 of 8 eeuwen bij elkaar. Da's wel heel generaliserend.
Plaats reactie