Wilhelmus Schortinghuis: De geborene Christus

[SecorDabar]

Graag wil ik een recensie schrijven over het boek “De geborene Christus” van ds. Wilhelmus Schortinghuis (1700-1750).
Het boek telt 438 pagina’s en is uitgegeven door Uitgeverij Snoek en kost in de boekhandel 32 euro.
Het boek heeft als ondertitel: Geestelijke bedenkingen bij wijze van een samenspraak.

In totaal zijn er 10 samenspraken weer gegeven, welke 3 personages bevat:
Oprechte: een persoon die niet alleen kennis maar ook bevinding heeft aan de waarheid.
Godgeleerde: een persoon die veel kennis heeft van de waarheid, maar waaruit niet blijkt of hij er ook bevinding aan heeft.
Natuurling: een persoon die weinig kennis, maar in het geheel geen bevinding heeft aan de leer die naar de godzaligheid is.

Verouderde woorden zijn hertaalt terwijl het verouderde woord als kanttekening achterin het boek apart worden weergegeven. Daardoor is het boek vlot leesbaar en toegankelijk gemaakt.
Het boek is in nieuwe spelling opnieuw op de markt gebracht door de heer Oosterom uit Gouderak.
Hij schrijft in een voorwoord het volgende:
Het boek is te verdelen in drie gedeelten. De eerste samenspraak is eigenlijk een inleiding tot het onderwerp zelf: het bespreken van het Kerstevangelie naar aanleiding van Lukas 2:1-20.
De tweede tot en met de zesde samenspraak is dan de verklaring zelf. In de laatste vier samenspraken wordt de komst van Christus in het vlees nader uitgewerkt en wordt er wat dieper op ingegaan.


Enkele passages uit het boek om een indruk weer te geven:

Blz. 74: Ik blijf, onder die hoop en verwachting, dat deze verhandelingen zullen kunnen dienen tot nadere opening van de wezenlijke nuttigheden en praktikale lessen, die in die dierbaarste waarheden liggen opgesloten; indien het ons van de hemel mocht gegeven worden, om de kracht en het innige merg, als uit een volle borst daar uit te zuigen.
Maar ook tot ontdekking van nog arme blinde onbegenadigde zielen, die al die waarheden zo dikwijls horen en lezen, zonder acht te geven, of zij de kracht daarvan tot hartverandering en waarachtige bekering ondervinden. En ook tot bemoediging van zwakke sukkelende zielen, wegens hun bijliggende hartsverdorvenheden en kracht van ongeloof, deze geboren Heiland, als hun Deel en Schat, niet kunnen noch durven toe-eigenen.

Blz. 115: Maar ondertussen is dit voorrecht zo algemeen niet, dat zich een ieder dit tot troost mag toepassen, ofschoon er een grond van hoop tot zijn mogelijke verzoening in ligt opgesloten, en dus zou het derhalve voor u en een ieder belijder der waarheid de veiligste weg zijn, om uzelf, onder opzien naar geesteslicht, nauwkeurig aan het Goddelijk Woord te toetsen, of gij de kracht van ’s Heilands geboorte in waarheid in uw hart had ondervonden.

Blz. 135: Dat deze blijdschap niet voor een ieder is, maar alleen voor diegenen, die gepaste voorwerpen van dit heil zijn, terwijl de grote opdracht van de gezegende Messias is, om de treurigen Sions te troosten. (Jesaja 61:2,3) . En bijgevolg zien wij hier uit, dat het bedroefden, treurigen, neergebogenen en ellendigen zijn, voor dewelke de Middelaar een wenselijke stof van blijdschap en verkwikking aanbrengt.
Maar deze blijdschap is geenzins voor zorgeloze, geruste en onbekommerde zielen, die nog nooit over het gemis van de gemeenschap Gods recht bedroefd geweest zijn.

Blz. 205: Het “ere zij God in de hoogste hemelen” is een wijsheid daar zich alle oprechte zielen verwonderen, wanneer zij er bevindelijk door de Heilige Geest worden ingeleid, denkende menigmaal bij zichzelf, met verwondering en aanbidding: O, wat een zalige, wijze, billijke en Gode betamelijke, heilige en veilige weg, dat de heerlijke God des hemels en der aarde, in Zijn Zoon Christus, arme verloren zondaren kan en wil behouden, een weg zo uitnemend dierbaar aan hun geheiligd verstand, dat zij weleens met verbazing moeten uitroepen: O nooit hadden alle engelen of mensen zulk een zalige weg kunnen uitdenken, o wegen der lieflijkheid, o paden des vredes (Spreuken 3:17)

Blz. 207: Nu kan de grootheid Zijner genade aan de voornaamste zondaren worden bewezen, zonder krenking, ja met weergaloze opluistering van Zijn gerechtigheid, in Hem, Die de zonde verzegelt, de ongerechtigheden sluit, het spijsoffer en slachtoffer doet ophouden, en een gerechtigheid der eeuwen heeft aangebracht, (Daniël 9:24)

Blz. 223: O die vrede en aanbieding der genade, die gij nu zo ellendig versmaadt, zal in eeuwigheid verre van u geweerd worden, als gij in een eeuwige onrust u zult beklagen, over de verachting en verwaarlozing van deze dierbare, u zo menigmaal lokkende Zaligmaker, Die u dan in eeuwigheid niet meer gepredikt of aangekondigd zal worden. Ach, zet uw hart dan nog eens op de wegen, en vraag naar Hem, Die zich wil ontfermen over ellendige en waarlijk boetvaardige zondaren.

Blz. 228: Indien het dan in u opkomt: Ik mocht mij nog bedriegen, zo verwerpt het ten eerste, bijzonder, als het zonder redenen geschiedt, en zijt gerust en verzekerd, dat er geen bedrog kan zijn, als dat ons van Christus, van de liefde, van de omgang met God, en van de tedere wachthouding over ons hart, om niet te zondigen, afhoudt. Want hetgeen ons daartoe verwakkert, is geen bedrog, en dat kan niet bedriegen; omdat het ons leidt in de weg tot de ware godzaligheid. Werpt dan uw vrijmoedigheid niet weg; maar gaat tot God als met Hem in Christus, door het geloof op Zijn gezegende offerande, zijnde bevredigd.

Blz.274: In deze geboren Christus zien zij een onbegrijpelijke schoonheid, luister, dierbaarheid en heerlijkheid; tot Hem gaat hun ziel innig uit, in hartelijke begeerten, liefde, hoogachting en verwondering.
In Hem door het geloof te omhelzen vinden zij, dat de last van hun ongerechtigheden en zonden wegvalt. En zij vrede, ruimte en kalmte der ziel genieten. Dezen moesten begrijpen, die het in waarheid om Hem te doen is, dat het uitzien naar de Heere Jezus, en dat komen als een ellendige tot Hem, de zaak is, waar het wezen in bestaat; en dat zij, met dit toevluchtnemend geloof naar de hemel kunnen gaan, ofschoon er die ruimte des geloofs, niet bij hen gevonden wordt. Zo is het evenwel zeker, dat alle ware Sionieten die dierbare Christus en Heere, toch min of meer, door een oog des geloofs zien en aanschouwen, al was het maar van verre, en met een half gebroken oog, gelijk Israël op de koperen slang zag. (Numeri 21:9)

Blz. 334: Och, dat alle letterwijzen, die zich inbeelden, dat letterlijk kennen en bevatten, de zaak zelf is; of dat het geloven in Christus slechts bestaat in die waarheden toe te stemmen, of zich door stijve verbeelding van aandeel aan genade en heerlijkheid verzekerd te houden, zonder bekommering, droefheid, zielswerkzaamheid, of innerlijke bevinding te genieten, een met nadruk zien mochten, dat hun geloof nog maar een dood, historisch, ingebeeld en waangeloof is, zolang zij niet bevindelijk in hun zielen gewaar worden; ja, wat het is, als een arme, ellendige en in zichzelf verdoemeniswaardige, zichzelf vrijwillig te veroordelen, van al zijn eigengerechtigheden, als een wegwerpelijk kleed, te walgen, en alleen de gerechtigheid der eeuwen van Christus te omhelzen, Hem te gebruiken en te ondervinden tot wijsheid, gerechtigheid, heiligmaking en verlossing.(1Kor.1:30)

[-DIA-]

En ik zou denken dat goede wijn geen krans behoeft.
Als de hertaling goed is zal de inhoud zeker goed zijn.

[Hendrikus]

En ik zou denken dat goede wijn geen krans behoeft.
Als de hertaling goed is zal de inhoud zeker goed zijn.

Gert Oosterom kennende zit dat wel goed. In 2002 heeft hij ook een prima heruitgave verzorgd van Schortinghuis' Geestelijke Gezangen uit 1726.