Ouderling schreef:Wat je vertelt, is niet vreemd voor me, dat wist ik wel. Wat jij tegen kwam op huisbezoek, is echt niet weg te nemen door de toepassing in de prediking actueel te maken voor nu. Het heeft ook vaak nog met sorekersgaven of lezersgaven te maken. Zo is er bij ons een ambtsdrager die nooit verveelt en iemand die meestal verveelt, puur door de verkeerde manier van lezen. Al lezen ze dezelfde preek, de uitwerking is heel anders. Ik moet eerlijk zeggen dat ik daar zelf geen last van heb, ik probeer echt naar inhoud te luisteren.
Klopt, iedereen gaat daar verschillend mee om.
Maar dat is niet wat ik hier bedoel; presentatie van de spreker of lezer is zeker belangrijk, maar het gaat hier over de inhoud: actuele preken.
Ouderling schreef:Vaak wordt, ook door ambtsdragers op huisbezoek, hetgeen wat ze zelf vinden, gelegd in hun toehoorders. Ze hebben zelf al hun toepassing gemaakt voor hun bezoek en brengen dat dusdanig dat ze aan het einde van het bezoek kunnen zeggen: zie je wel, niemand begrijpt er iets van. Is er een positieve ambtsdrager, zie je het tegenovergestelde.
Ik kan me deze cynische gedachte van jou wel voorstellen, gezien jullie kerkenraad en de recente historie in de gemeente.
Maar dat geldt voor lang niet elke ambtsdrager, dat hij zo op huisbezoek gaat.
Bij mij was het in ieder geval precies andersom. In het begin dacht ik: iedereen begrijpt het merendeel van de preken wel, hooguit een enkeling niet, die wat beperkt is. Als je postings van mij van een jaar of 15 geleden leest, kom je die gedachte nog regelmatig tegen.
Maar daar ben ik echt van terug moeten komen. Zelfs belijdeniscatechisanten begrijpen slechts een klein percentage van de preken.
(En dan bedoel ik uiteraard niet de verhalen die een predikant soms in een preek vertelt - die blijven vaak jaren hangen - maar het thema en de focus van de preek.)
Ouderling schreef:Dat zie je ook bij ouders en kinderen. Als de ouders de predikant niets vinden, heeft dat een onmiddellijke uitwerking op de kinderen. Kunnen de ouders goed luisteren, zijn de kinderen ook tevreden. Om maar te zwijgen over die ouders die het zelf niets vinden en dan hun kinderen gebruiken om vooral te laten weten dat de prediking niets is.
Als je dit denkt, zou ik mijn tip willen herhalen: ga eens een paar jaar catechiseren of leiding geven op de JV. Jongeren geven tegenwoordig echt wel hun eigen mening. Mogelijk niet in de context van een huisbezoek, maar op JV of catechisatie zeker wel.
Ouderling schreef:Maar misschien wil je me uitleggen waarom de preken van bijvoorbeeld ds van Haaren in de toepassing dan nu niet meer actueel voor de hoorders van nu zijn. Wat zou er moeten veranderen aan zo'n preek?
In ieder geval 2 dingen.
In de eerste plaats is het taalveld van een halve eeuw geleden niet hetzelfde als dat van nu.
Hierdoor begrijpen mensen niet wat ze lezen of horen; of ze geven er net een andere, verkeerde invulling aan. Zie de voorbeelden die in het topic over de doop aangereikt worden. En je kan het zelf ook waarnemen als predikanten iets citeren uit de Bijbel, de formulieren of de Psalmen; regelmatig begrijpen ze dan zelf niet wat er staat.
Nu zal dat begrip bij ambtsdragers wel wat hoger zijn dan bij gewone leden (hoop ik).
En in de tweede plaats de toepassing. De hoorder van een halve eeuw geleden is niet dezelfde als degene die in 2021 leeft. Google eens op 'homiletische driehoek' (of liever nog als je Duits machtig bent: 'homiletisches dreieck').
Je leest dan over de relatie tussen tekst (de Bijbel), prediker en hoorder. In dat spanningsveld speelt de preek zich af.
Het voert mij te ver om dat helemaal uit te leggen, maar plat gezegd: je wilt als prediker met de tekst dicht bij het hart van de hoorder komen. En niet bij het hart van de hoorder van een halve eeuw geleden.
Om een Bijbels voorbeeld te geven:
De kern van Paulus' prediking was ongetwijfeld 'Jezus Christus en Die gekruisigd', zoals hij zelf ergens zegt.
Maar in zijn zendbrieven (hoewel dat uiteraard geen preken zijn in de hedendaags zin van het woord) spreekt hij elke gemeente anders aan, naar wat er in zo'n gemeente leefde. Het is niet zo dat hij één zendbrief typte en die vervolgens naar alle gemeenten stuurde. Soms wel: hij schrijft aan de Kolossenzen: laat deze brief ook maar aan Laodicea lezen.
