Zondag 37 vraag 101

stephan321
Berichten: 14
Lid geworden op: 20 mei 2016, 20:07

Zondag 37 vraag 101

Bericht door stephan321 »

Hallo mensen,

Afgelopen zondag hoorde ik een preek over zondag 37. Deze zondag gaat over eedzweren.

''Maar mag men ook Godzaliglijk bij den naam Gods een eedzweren?
Ja, als het de Overheid van haar overdanen, of anderszins ook de nood vordert, om trouw en waarheid daardoor te bevestigen, en dat tot Gods eeren des naasten heil; want zulk eedzweren is in Gods Woord gegrond , en daarom ook van de heiligen in het Oude en Nieuwe Testament recht gebruikt geweest.''

Nu is er het volgende. De dominee had zijn twijfels met dit antwoord. Volgens hem is dit antwoord in strijd met de woorden van Jezus. Hier ben ik het mee eens. De volgende teksten geven aan dat eedzweren niet mag.

Mattheus 5:33-37
33 Wederom hebt gij gehoord, dat van de ouden gezegd is: Gij zult den eed niet breken, maar gij zult den Heere uw eden houden.
34 Maar Ik zeg u: Zweert ganselijk niet, noch bij den hemel, omdat hij is de troon Gods;
35 Noch bij de aarde, omdat zij is de voetbank Zijner voeten; noch bij Jeruzalem, omdat zij is de stad des groten Konings;
36 Noch bij uw hoofd zult gij zweren, omdat gij niet een haar kunt wit of zwart maken;
37 Maar laat zijn uw woord ja, ja; neen, neen; wat boven deze is, dat is uit den boze.

Jakobus 5:12

12 Doch voor alle dingen, mijn broeders, zweert niet, noch bij den hemel, noch bij de aarde, noch enigen anderen eed; maar uw ja, zij ja, en het neen, neen; opdat gij in geen oordeel valt.

Waarom zegt de Catechismus dan toch dat het wel mag?
Gebruikersavatar
Auto
Berichten: 4533
Lid geworden op: 22 feb 2002, 20:01

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Auto »

stephan321 schreef:Hallo mensen,

Afgelopen zondag hoorde ik een preek over zondag 37. Deze zondag gaat over eedzweren.

''Maar mag men ook Godzaliglijk bij den naam Gods een eedzweren?
Ja, als het de Overheid van haar overdanen, of anderszins ook de nood vordert, om trouw en waarheid daardoor te bevestigen, en dat tot Gods eeren des naasten heil; want zulk eedzweren is in Gods Woord gegrond , en daarom ook van de heiligen in het Oude en Nieuwe Testament recht gebruikt geweest.''

Nu is er het volgende. De dominee had zijn twijfels met dit antwoord. Volgens hem is dit antwoord in strijd met de woorden van Jezus. Hier ben ik het mee eens. De volgende teksten geven aan dat eedzweren niet mag.

Mattheus 5:33-37
33 Wederom hebt gij gehoord, dat van de ouden gezegd is: Gij zult den eed niet breken, maar gij zult den Heere uw eden houden.
34 Maar Ik zeg u: Zweert ganselijk niet, noch bij den hemel, omdat hij is de troon Gods;
35 Noch bij de aarde, omdat zij is de voetbank Zijner voeten; noch bij Jeruzalem, omdat zij is de stad des groten Konings;
36 Noch bij uw hoofd zult gij zweren, omdat gij niet een haar kunt wit of zwart maken;
37 Maar laat zijn uw woord ja, ja; neen, neen; wat boven deze is, dat is uit den boze.

Jakobus 5:12

12 Doch voor alle dingen, mijn broeders, zweert niet, noch bij den hemel, noch bij de aarde, noch enigen anderen eed; maar uw ja, zij ja, en het neen, neen; opdat gij in geen oordeel valt.

Waarom zegt de Catechismus dan toch dat het wel mag?
Heeft de predikant dan niet eens de toelichting van Ursinus gebruikt bij zijn voorbereiding? (Dat lijkt me toch wel het meest verstandige als je twijfels over het antwoord hebt)
Gebruikersavatar
modesto
Inactief
Berichten: 498
Lid geworden op: 01 okt 2014, 15:05

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door modesto »

Wat zegt de toelichting van Ursinus in dezen?
Logisch-reformatorisch meubelconsulent -- bij 500 berichten houd ik het hier echt helemaal voor gezien, en dan kom ik de dag daarop weer terug op het forum
Gebruikersavatar
Auto
Berichten: 4533
Lid geworden op: 22 feb 2002, 20:01

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Auto »

modesto schreef:Wat zegt de toelichting van Ursinus in dezen?
http://www.theologienet.nl/documenten/U ... Z34-52.pdf
Johannus
Berichten: 74
Lid geworden op: 09 mar 2015, 10:12

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Johannus »

Auto schreef:
modesto schreef:Wat zegt de toelichting van Ursinus in dezen?
http://www.theologienet.nl/documenten/U ... Z34-52.pdf
II. De bewijzen waarmee ook bewezen wordt, dat het de christenen geoorloofd is om
Godzaliglijk bij de Naam des Heeren te zweren, worden in de Catechismus, vier in getal,
als volgt genoemd.
1. Opdat de eer van God verbreid worde. Want de waarheid en haar openbaring strekken
grotelijks tot Gods eer.
2. Opdat de zaligheid en het welzijn van anderen bevorderd worde. Want onze
zaligheid bestaat in de waarheid, en inzonderheid in de hemelse waarheid.
3. Omdat een wettig eedzweren in Gods Woord gegrond is, Deut. 6 : 13 en 10 : 20, enz.
4. Omdat het door de heiligen recht gebruikt geweest is.
(Lansbergen. De eerste twee bewijzen zijn ontleend aan

En:

Aanhoudend bezwaar. 1. Maar Christus zegt (Matth. 5 : 34): „Zweert ganselijk
niet”, en Jakobus zegt (Jak. 5 : 12): „Noch enigen anderen eed.” Dus worden alle eden
de christenen verboden.
Antwoord. Het woord „ganselijk niet” behoort niet bij het woord „zweren” gevoegd te
worden, maar bij alle soorten lichtvaardige eden, welke de Farizeeën verzonnen
geoorloofd te zijn, precies alsof Hij zeide: „Zweert niet vals of lichtvaardig,
ganselijk niet, d.w.z. direct noch indirect. Zo ook Jakobus: „Noch zweert enigen
anderen eed”, d.w.z. geen lichtvaardige of valse eed, waarvan hij - na er enkele
soorten van genoemd te hebben - te kennen geeft, dat alle andere, die van die aard
zijn, verboden worden. Want anders zou Christus stellig in strijd met Zijn eigen
gebod, verkeerd gedaan hebben, toen Hij zeide: „Uw woord zij ja, ja, en neen, neen”,
terwijl Hij toch dikwijls op andere plaatsen in Zijn toespraken deze zeer voortreffelijke
manier van spreken gebruikt, om Zijn uitspraken te bevestigen: „Voorwaar
voorwaar zeg Ik u.” En Jakobus zou Paulus moeten bestraffen, die God met een eed
tot Getuige over zijn ziel aangeroepen heeft. Ja, de Heilige Geest zou tegen Zichzelf
strijden, wanneer Hij door middel van Jakobus de eed verbood, en door middel van een
ander Apostel ze prees (Hebr. 6 : 16), als een middel dat de menselijke gemeenschap
zeer nuttig en nodig is, om alle geschillen weg te ruimen, zonder welke de menselijke
samenleving niet bestaan kan
Aanhoudend bezwaar 2. Maar de toelatingen en voorbeelden der eden, die in
de Schrift voorkomen, gelden alleen de eden die in het openbaar door de Magistraat
of anders krachtens een algemeen bevel geëist of gegeven worden. Daarom zijn dus
althans de bijzondere eden, die de ene particulier tegenover de ander aflegt, geheel en al
verboden.
Antwoord. Het is niet waar, dat de toelatingen en voorbeelden der eden, die wij
tevoren genoemd hebben, alleen de publieke en niet de bijzondere eden gelden. Want 1.
dit wordt niet alleen in de aangehaalde plaatsen en voorbeelden niet geleerd, maar ook
zelfs weerlegd, zoals men uit die plaatsen zien kan. 2. Er zijn ook tal van openbare
voorbeelden van particuliere of bijzondere eden, zoals van Jakob en Laban, Gen. 21 : 31,
50 en 53. Van Boaz en Ruth, Ruth 3 : 13. Van Obadja en Elia, 1 Kon. 18 : 14v. Van
Abigail en David, 1 Sam. 25 : 26 en 34. 3. Uit het doel waartoe de eden afgelegd worden,
is het duidelijk, dat dit onderscheid verzonnen en onwaar is. Want omdat alle eden, niet
één uitgezonderd, goed geacht worden, omdat ze dienen tot eer van God en tot
welzijn van de naaste, zo volgt daaruit ook, dat alle eden, hetzij publieke of
particuliere, die tot dat doel afgelegd worden, Gode behagen en door Hem
goedgekeurd worden.
Zonderling
Berichten: 4330
Lid geworden op: 19 nov 2005, 12:31

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Zonderling »

Inderdaad.

Paulus zweert ook meerdere malen in zijn brieven (o.a. Gal. 1:20, 2 Kor. 1:23). Het kan nimmer zo zijn dat dit strijd tegen het gebod Gods.

Overigens: ieder die onder de aanroeping van de Naam Gods een belofte aflegt (zoals bij een (kerkelijk) huwelijk of een doopbediening), zweert eveneens.

Wanneer een predikant meent dat een eed onder het NT ongeoorloofd is, dan dwaalt die predikant zeer. Hij geeft zijn gemeente een volstrekt verkeerde voorlichting en sticht de grootst mogelijke verwarring.
DDD
Berichten: 28482
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door DDD »

Er zijn anders heel duidelijke bijbelteksten die heel kritisch over de eed spreken, zoals genoemd. En op dit moment vordert de overheid het eedzweren niet. Het vereist mijns inziens een typisch gereformeerde manier van bijbeluitleg om de eed wel goed te keuren. Omdat het in het OT voorkomt, en omdat er goede redenen zijn nu nog te zweren, schuif je het uitdrukkelijke ´voorschrift´ van Jacobus aan de kant. Ik ben het daar wel mee eens, maar als je de bijbel biblicistisch uitlegt, is er geen ruimte voor de eed. En trouwens, er zijn ook wel andere bijbeluitlegnormen die tot dat standpunt leiden. Een goed uitgangspunt is immers, om duistere teksten te verklaren met duidelijke. En het standpunt van Jacobus is niet onhelder. De uitspraken van Jezus kun je misschien nog iets gemakkelijker relativeren, vanwege de context daarvan.

Ik leg zelf wel de eed af als het aan de orde is, omdat ik meen dat dit in onze tijd tot eer van God is. Maar daarmee wijk ik af van het standpunt van Jacobus in zijn tijd. In een gereformeerde schriftvisie kan dat mijns inziens, maar ik kan mij best voorstellen dat een dominee die de bijbel graag zo letterlijk mogelijk neemt, daar moeite mee heeft. Eigenlijk lijkt dit wel op de verschillende visies op de kinderdoop.

Ik vind de verwijten van Zonderling dus wat apart.
Gebruikersavatar
refo
Berichten: 23811
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door refo »

Accountants hebben bedacht dat ze ook een eed moeten afleggen. Dat is om het gedeukte imago van de beroepsgroep wat op te poetsen.
Ik ben accountant en zal dat dus ook moeten doen. Deze eed vind ik lariekoek en het is ook niet de overheid die het vordert, maar de club. Om misbruik van Gods naam te voorkomen kan ik de belofte nemen.
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: RE: Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door eilander »

refo schreef:Accountants hebben bedacht dat ze ook een eed moeten afleggen. Dat is om het gedeukte imago van de beroepsgroep wat op te poetsen.
Ik ben accountant en zal dat dus ook moeten doen. Deze eed vind ik lariekoek en het is ook niet de overheid die het vordert, maar de club. Om misbruik van Gods naam te voorkomen kan ik de belofte nemen.
Hier een collega die wel een beetje met hetzelfde probleem zit. In elk geval deel ik je mening over de waarde ervan: als je nadat je de eed hebt afgelegd je werk beter gaat doen, zou je uitgeschreven moeten worden.
Overigens overweeg ik toch de eed af te leggen. Niet het feit dat alleen een beroepsorganisatie de eed vordert, maakt dat je de eed lichtvaardig doet. En ook is de tekst op zichzelf niet verkeerd.
Gebruikersavatar
refo
Berichten: 23811
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door refo »

Het is niet de overheid noch de nood die het vordert om trouw en waarheid te bevestigen. En dat zijn wel de juist de uitzonderingen die er moeten zijn.
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door eilander »

refo schreef:Het is niet de overheid noch de nood die het vordert om trouw en waarheid te bevestigen. En dat zijn wel de juist de uitzonderingen die er moeten zijn.
Maar zijn deze uitzonderingen beschreven in een tijd dat je ook mocht kiezen voor "dat beloof ik" of "dat verklaar ik"? Dat lijkt mij niet het geval.

We zijn toch verplicht de 'beroepseed' af te leggen, daar komen we niet onderuit (tenzij door uitschrijving). Ik vind dan toch de andere formuleringen teveel het stempel 'ik wil met een god niets te maken hebben' dragen.

Overigens is dit breder dan alleen de eed voor accountants. Er zullen toch wel anderen ook ervaring hebben met een soortgelijke kwestie?
DDD
Berichten: 28482
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door DDD »

Hier nog een. Ik heb voor verschillende (neven)functies de eed kunnen afleggen. Dat moet nooit, want je mag altijd voor de belofte kiezen.

Mijns inziens leidt de redenering in de catechismus er toe dat ik wel de eed moet afleggen. En dat doe ik dan ook. Mijn collega's zouden het erg raar vinden als ik wel christen ben maar niet de eed afleg. Niet dat dat de enige norm is, natuurlijk. Maar ik vind het ook biblicistisch om zulke voorschriften één op één in onze tijd over te zetten. Al heb ik daar ook wel een tijd anders over gedacht.
Zonderling
Berichten: 4330
Lid geworden op: 19 nov 2005, 12:31

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Zonderling »

DDD schreef:Omdat het in het OT voorkomt, en omdat er goede redenen zijn nu nog te zweren, schuif je het uitdrukkelijke ´voorschrift´ van Jacobus aan de kant. Ik ben het daar wel mee eens, maar als je de bijbel biblicistisch uitlegt, is er geen ruimte voor de eed. En trouwens, er zijn ook wel andere bijbeluitlegnormen die tot dat standpunt leiden. Een goed uitgangspunt is immers, om duistere teksten te verklaren met duidelijke. En het standpunt van Jacobus is niet onhelder. De uitspraken van Jezus kun je misschien nog iets gemakkelijker relativeren, vanwege de context daarvan.
Juist het beginsel om Schrift met Schrift te verklaren, betekent dat we Paulus niet mogen uitspelen tegen Jakobus, ook niet ten aanzien van de eed. Daarmee schuiven we dus Jakobus in het geheel niet aan de kant, maar geven we die ook nadrukkelijk een plaats.

De verklaringen van de vele gereformeerde schrijvers van Calvijn en Bullinger tot en met de oudvaders uit de 17e en 18e eeuw zijn unaniem en helder in deze.
...maar ik kan mij best voorstellen dat een dominee die de bijbel graag zo letterlijk mogelijk neemt, daar moeite mee heeft. Eigenlijk lijkt dit wel op de verschillende visies op de kinderdoop.

Ik vind de verwijten van Zonderling dus wat apart.
Ik ken geen enkele Gereformeerde auteur die de eed onder alle omstandigheden verbiedt. Mensen die deze opvattingen huldigen, doen dit m.i. veelal uit onkunde, simpelweg omdat ze zich nooit genoeg verdiept hebben in de materie of de gave van onderscheid missen. Zulke mensen kunnen moeilijk predikant zijn.

Bv. aanbevolen om te lezen over deze materie: Justus Vermeer (naast vele anderen).
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door eilander »

Duidelijk, Zonderling.
De accountantsorganisatie NBA noemt nadrukkelijk deze mogelijkheid:
Een accountant sluit af met de woorden ‘dat verklaar ik’ als sprake is van een geloofsovertuiging die hem of haar juist ervan weerhoudt een eed af te leggen op grond van Gods Woord.
Zonderling
Berichten: 4330
Lid geworden op: 19 nov 2005, 12:31

Re: Zondag 37 vraag 101

Bericht door Zonderling »

eilander schreef:Duidelijk, Zonderling.
De accountantsorganisatie NBA noemt nadrukkelijk deze mogelijkheid:
Een accountant sluit af met de woorden ‘dat verklaar ik’ als sprake is van een geloofsovertuiging die hem of haar juist ervan weerhoudt een eed af te leggen op grond van Gods Woord.
Overigens zeg ik niet dat een eed onder het aanroepen van Gods Naam móét plaatsvinden (zoals in het geval dat je noemt), maar dat een eed mág plaatsvinden. Iedereen moet zelf de afweging maken of de zaak naar zijn mening een eed geoorloofd en wenselijk maakt. De overheid 'vordert' wel een eed, maar de belofte is voor de overheid evenzeer een eed en dat is in juridische zin ook zo. Dus we kunnen thans niet meer zeggen dat de overheid een eed in klassieke zin 'vordert'. Evenwel mogen we niet aarzelen om een eed (onder het aanroepen van Gods Naam) af te leggen wanneer het gaat om zaken van het hoogste belang. Dan kan de eed zelfs noodzakelijk zijn, zoals de belofte bij de Doop en het huwelijk, wat ook eden zijn omdat God daarover als Getuige aangeroepen wordt, enzovoort.
Plaats reactie