Inlegkunde of vergeestelijking

artistiek
Berichten: 942
Lid geworden op: 15 dec 2008, 22:02

Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door artistiek »

Wat inlegkunde is dat weten we zo ongeveer wel want daar is in eerdere topics al genoeg over gezegd. Ik ben er ook van overtuigd dat dat niet naar de Schrift is en derhalve niet goed te keuren.
Maar wat je je wel af kunt vragen is natuurlijk dit: wánneer is het inlegkunde en wánneer vergeestelijking?
Maar wat me meer bezighoud is dit: is er iets mis met vergeestelijken en zo ja, waarom? Of wat zijn de gevaren en waarom?
Deze vraag kwam eigenlijk bij me op n.a.v. een gedeelte van deze posting:
Jongere schreef:Ik las een tijdje terug 'Uw geloof heeft u behouden' van Maarten Luther, een boekje over de genezing van de tien melaatsen. Hij trekt hierbij ook veel lijnen door naar het geestelijke leven maar geeft er ook een verklaring bij waarom hij dit doortrekt. Mooi om te lezen!
Dus eigenlijk is vergeestelijken best 'Lutheriaans' als we er maar een verklaring voor kunnen geven!?
En is er ook nog een verschil in het 'doortrekken van lijnen naar het geestelijk leven' en 'vergeestelijken van bijbelteksten'?
Gebruikersavatar
freek
Berichten: 5711
Lid geworden op: 24 nov 2005, 13:55

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door freek »

Wat een leuk onderwerp om je vrije tijd mee te besteden :humhihi
Gebruikersavatar
jvdg
Berichten: 12063
Lid geworden op: 12 okt 2006, 14:07

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door jvdg »

freek schreef:Wat een leuk onderwerp om je vrije tijd mee te besteden :humhihi
Het lijkt mij best interessant om de nuancering t.a.v. inlegkunde of vergeestelijking te bediscussieren.

Alvast een voorzet:

Inlegkunde is vaak per definitie verkeerd, vergeestelijking kan tot nut, onderwijzing en vertroosting zijn.

En ik wil daarbij gelijk een link leggen met de gelijkenissen van de Heere Jezus:

Matthéüs 13:34
Al deze dingen heeft Jezus tot de scharen gesproken door gelijkenissen, en zonder gelijkenis sprak Hij tot hen niet;
Gebruikersavatar
Marnix
Berichten: 13464
Lid geworden op: 21 jul 2005, 13:18
Locatie: Hilversum

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Marnix »

Jvdg, mij lijkt het ook wel interessant, alleen is de vraag even of dit het goede subforum is :) Of wordt het forum voor vrijetijdsbesteding hier ook aan vergeestelijking onderhevig? :)

Om weer naar het onderwerp terug te gaan, vergeestelijking hoeft niet verkeerd te zijn. Je mag verschillende lijnen uit dingen halen, als die dingen maar Bijbels zijn. En je moet vooral uitkijken, en dan kom je dus bij inlegkunde, voor te stellen: Dit wordt hier bedoeld. Er is een duidelijk verschil tussen het vergeestelijken van dingen en inlegkunde, een tekst ook daadwerkelijk als onderbouwing gebruiken voor de lijn die je kiest.

Voorbeeldje: Ik hoorde een keer het voorbeeld over Paulus woorden: Neem ook mijn jas mee en de perkamenten die ik in Troas heb laten liggen. De dominee gaf aan dat het bij de perkamenten en de jas had ook een geestelijke betekenis. Nou het kan best goed zijn om te preken over het belang van die dingen maar je kan niet zeggen: Deze tekst betekent dit.... Het kan best goed zijn dat Paulus met grote haast vertrok, of dat het toen hij vertrok veel te warm was voor die jas. Maar omdat er in de Bijbel staat dat alles in de Bijbel zo zijn doel heeft, hebben sommigen gedacht dat je iedere tekst maar kan inleggen... en daarin slaan sommigen soms wel eens door.
Do not waste time bothering whether you ‘love’ your neighbor; act as if you did. As soon as we do this we find one of the great secrets. When you are behaving as if you loved someone, you will presently come to love him."
artistiek
Berichten: 942
Lid geworden op: 15 dec 2008, 22:02

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door artistiek »

Excuseer me dat het topic in de verkeerde categorie terecht is gekomen :blush
Ik had één van de mod's even gevraagd (per PB) of het topic verplaatst kan worden naar theologie en bezinning maar blijkbaar is dat niet goed over gekomen!? bij dezen alsnog... ;)

@freek: wellicht zijn er nuttelozere dingen waar je je mee bezig kunt houden in je vrije tijd...
Gebruikersavatar
Tiberius
Administrator
Berichten: 33190
Lid geworden op: 12 jan 2006, 09:49
Locatie: Breda

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Tiberius »

artistiek schreef:Ik had één van de mod's even gevraagd (per PB) of het topic verplaatst kan worden naar theologie en bezinning maar blijkbaar is dat niet goed over gekomen!? bij dezen alsnog... ;)
Neem me niet kwalijk :blush
Ik had wel je PB ontvangen, maar de actie vergeten uit te voeren.
Bij dezen dan maar.
artistiek
Berichten: 942
Lid geworden op: 15 dec 2008, 22:02

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door artistiek »

Tiberius schreef:
artistiek schreef:Ik had één van de mod's even gevraagd (per PB) of het topic verplaatst kan worden naar theologie en bezinning maar blijkbaar is dat niet goed over gekomen!? bij dezen alsnog... ;)
Neem me niet kwalijk :blush
Ik had wel je PB ontvangen, maar de actie vergeten uit te voeren.
Bij dezen dan maar.
:super
Gebruikersavatar
Kaw
Berichten: 5448
Lid geworden op: 07 jun 2003, 08:42
Contacteer:

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Kaw »

Onze dominee neemt als regel dat je een tekst mag vergeestelijken wanneer iemand anders in de bijbel zelf dat ook doet. Dan hou je niet zoveel teksten over, maar misschien is dat ook juist wel goed? Waarom hebben we vergeestelijking nodig?
Gebruikersavatar
refo
Berichten: 23794
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door refo »

Omdat we de Geest steeds meer voor het Woord zijn gaan plaatsen?
--------------
Voorts ben ik van mening dat portretten van oudvaders, reformatoren en andere theologen niet zouden moeten worden toegestaan als avatar.
Jongere
Berichten: 7753
Lid geworden op: 14 apr 2004, 15:45

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Jongere »

In het genoemde boekje trekt Luther geestelijke lessen bijvoorbeeld uit de manier waarop in deze geschiedenis geloof werkzaam is. Dat is - tegen de wet in - toch blijven roepen met een vast vertrouwen op genade. Het viel me op dat de vergeestelijking ook nooit 'klankassociatief' is, maar zich meer richt op bijv. het karakter van het geloof. Zie dit topic voor een voorbeeld waar Luther spreekt over het roepen van de tien melaatse mannen:
http://refoforum.nl/forum/viewtopic.php?f=18&t=8289
Volgens mij gaat dat niet te ver.

Achterin het boekje staat een klein hoofdstukje, getiteld 'De overdrachtelijke betekenis van deze geschiedenis' waarin Luther uitlegt hoe hij is gekomen tot het trekken van lessen uit deze geschiedenis. Heel leerzaam om te lezen welke criteria Luther daarvoor gebruikte!
Ik citeer het begin:
Luther schreef: Allereerst wil ik niet beloven dat ik de beelden in deze geschiedenis op de juiste wijze duidt, want ik heb al eens gezegd dat men, waar men de duiding van beelden niet duidelijk in het Nieuwe Testament kan vinden, men daarop niet moet bouwen. Immers, de boze geest is een meester in het duiden van beelden buiten de Schrift om, wanneer hij een ziel zó aangrijpt, dat deze gaat duiden buiten de Schrift om en daarop bouwt. Zo iemand kan hij heen en weer schudden als een dobbelsteen. Dit zal hij niet kunnen doen als er een grond in de Schrift is, of er zó geduid wordt, dat men daarop niet bouwt. Deze misleidende duiding heeft hij in het geestelijk recht en in de scholastici meer dan eens aangewakkerd, zodat zij de zon als een beeld van de paus gingen beschouwen en de maan als een beeld van de keizer. Waar nu geen helder Schriftwoord voorhanden is, is díe betekenis de beste en het treffendst, waarbij de overeenkomsten zich het beste laten rijmen. Maar dan zo, dat het beeld lichamelijk en de betekenis geestelijk is. Want wat zou het anders voor een beeld en een betekenis zijn, als zij beide lichamelijk en uiterlijk waren?
Gebruikersavatar
Afgewezen
Berichten: 17323
Lid geworden op: 12 mei 2005, 21:50

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Afgewezen »

Wanneer een tekst een geestelijke strekking heeft en je legt de tekst als zodanig uit, is er geen sprake van 'vergeestelijken'.
Ik geloof dat de hele Bijbel in één heilshistorisch perspectief gezien moet worden en dat heel veel zaken in het OT daarmee te maken hebben. Het NT gaat ons daarin voor (denk aan het bekende voorbeeld in Gal. 3).
Iemand als Kohlbrugge bijvoorbeeld kan heel goed zulke perspectieven aan het licht brengen: een OT-ische gebeurtenis of een OT voorschrift komt dan ineens in NT licht te staan.
Gebruikersavatar
Tiberius
Administrator
Berichten: 33190
Lid geworden op: 12 jan 2006, 09:49
Locatie: Breda

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Tiberius »

Afgewezen schreef:Iemand als Kohlbrugge bijvoorbeeld kan heel goed zulke perspectieven aan het licht brengen: een OT-ische gebeurtenis of een OT voorschrift komt dan ineens in NT licht te staan.
Zie bijvoorbeeld zijn verklaring van het boek Ruth. In veel preken over dit bijbelboekje wordt nog steeds hiervan gebruik gemaakt.
Gebruikersavatar
Luther
Berichten: 15857
Lid geworden op: 25 jun 2008, 20:16
Contacteer:

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Luther »

Jongere schreef:In het genoemde boekje trekt Luther geestelijke lessen bijvoorbeeld uit de manier waarop in deze geschiedenis geloof werkzaam is. Dat is - tegen de wet in - toch blijven roepen met een vast vertrouwen op genade. Het viel me op dat de vergeestelijking ook nooit 'klankassociatief' is, maar zich meer richt op bijv. het karakter van het geloof. Zie dit topic voor een voorbeeld waar Luther spreekt over het roepen van de tien melaatse mannen:
http://refoforum.nl/forum/viewtopic.php?f=18&t=8289
Volgens mij gaat dat niet te ver.

Achterin het boekje staat een klein hoofdstukje, getiteld 'De overdrachtelijke betekenis van deze geschiedenis' waarin Luther uitlegt hoe hij is gekomen tot het trekken van lessen uit deze geschiedenis. Heel leerzaam om te lezen welke criteria Luther daarvoor gebruikte!
Ik citeer het begin:
Luther schreef: Allereerst wil ik niet beloven dat ik de beelden in deze geschiedenis op de juiste wijze duidt, want ik heb al eens gezegd dat men, waar men de duiding van beelden niet duidelijk in het Nieuwe Testament kan vinden, men daarop niet moet bouwen. Immers, de boze geest is een meester in het duiden van beelden buiten de Schrift om, wanneer hij een ziel zó aangrijpt, dat deze gaat duiden buiten de Schrift om en daarop bouwt. Zo iemand kan hij heen en weer schudden als een dobbelsteen. Dit zal hij niet kunnen doen als er een grond in de Schrift is, of er zó geduid wordt, dat men daarop niet bouwt. Deze misleidende duiding heeft hij in het geestelijk recht en in de scholastici meer dan eens aangewakkerd, zodat zij de zon als een beeld van de paus gingen beschouwen en de maan als een beeld van de keizer. Waar nu geen helder Schriftwoord voorhanden is, is díe betekenis de beste en het treffendst, waarbij de overeenkomsten zich het beste laten rijmen. Maar dan zo, dat het beeld lichamelijk en de betekenis geestelijk is. Want wat zou het anders voor een beeld en een betekenis zijn, als zij beide lichamelijk en uiterlijk waren?
Even ter toelichting: Bovenstaande schreef MAARTEN Luther, niet de RF-Luther.
De kracht van het Evangelie zit in de bezittelijke voornaamwoorden. (Maarten Luther, WA 101, 2, 25)
Jongere
Berichten: 7753
Lid geworden op: 14 apr 2004, 15:45

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door Jongere »

Luther schreef:Even ter toelichting: Bovenstaande schreef MAARTEN Luther, niet de RF-Luther.
:haha :super
Gebruikersavatar
jvdg
Berichten: 12063
Lid geworden op: 12 okt 2006, 14:07

Re: Inlegkunde of vergeestelijking

Bericht door jvdg »

Jongere schreef:
Luther schreef:Even ter toelichting: Bovenstaande schreef MAARTEN Luther, niet de RF-Luther.
:haha :super
Ik denk dat MAARTEN wel in de lijn van z'n RF-naamgenoot staat (stond).
Plaats reactie