Het Derde Testament?

[gravo]

Naar aanleiding van vele discussie op refoforum dringt de volgende vraag zich zo langzamerhand bij mij op:

Krijgen de ontdekkingen, accenten en geschriften van de eigen reformatorische traditie, waarbinnen al deze discussies gevoerd worden, niet de trekken van een nieuwe godsopenbaring? Lijkt het soms niet zo te zijn, dat de voortdurende citaten van reformatoren, nadere reformatoren en/of geliefde leraars uit eigen kring samen met de belijdenisgeschriften, die vanuit de Reformatie ontwikkeld zijn, min of mer fungeren als een aanvulling op de Heilige Schrift en zo'n beetje de statuur krijgen van een Derde Testament?

Ik zeg dit niet om de reformatorische, calvinistische en in mijn geval de bevindelijke traditie, waarin ik mijn wortels heb, ter zijde te schuiven of haar haar waarde te ontnemen.

Het gaat er mij om, dat er zo weinig over de grens van het tijdperk 1600-2000 heengekeken wordt. De Reformatie is een aardverschuiving geweest in het christendom, jazeker. En een noodzakelijke! Maar toch, de hele periode overziende, moeten we denk ik toch zo nuchter zijn, deze hervormingsbeweging te zien binnen een breder en groter raam. Wat mij betreft is dat kader uiteindelijk de totale geschiedenis van God en mens. Maar dat is wel heel ruim. Ik denk eerder aan de voortgaande lijn van Israël en kerk. Daarbij denk ik dus aan de gehele christenheid door de eeuwen heen. Met al haar hoogte- en dieptepunten. Met haar verschillende verschijningsvormen en geschiedenissen op verschillende continenten en in verschillende culturen.

Daarbij gaat het er niet om, dat we ons bekeren tot een christendom, dat zich in een andere cultuur heeft ontwikkeld, maar het gaat om de erkenning, dat het christendom op verschillende manieren gestalte heeft gekregen. Niet alleen in betrekkelijk kleine uiterlijke zaken, maar ook op het gebied van geloofsvoorstellingen en dogma's. Er zijn eenvoudigweg verschillen. En ik pleit er voor om die verschillen te erkennen en te benoemen, zonder echter uit het oog te verliezen dat andere vormen van christendom een gerechtvaardigde plaats hebben binnen het geheel van de christenheid.

Nu kun je zeggen, dat dit relativisme is. Toch ben ik het daar niet mee eens. Net zoals wij onze vorm van christendom (leer en leven) beschouwen als een goede en op bijbelse gronden verdedigbare vorm, zo zullen ook andere vormen van christendom hun eigen opvattingen en praktijken als een logisch op de Bijbel gegrond christendom beschouwen.

Daarmee komen we weer bij de Heilige Schrift. De Bijbel is en blijft de enige bron voor alle christenen. We weten vanuit de geschiedenis en ook uit onze eigen tijd, dat er echter verschillende interpretaties, accenten en belijdenissen uit die Bijbel zijn voortgekomen.

Mijn zorg is, dat elke aparte vorm van christendom, hoe veelbetekenend die ook is, of van hoeveel invloed die ook is geweest, toch de eigen traditie en de eigen geschriften en belijdenissen als een nieuwe godsopenbaring, als een Derde Testament aan de gehele christenheid wil opdienen.

Ook de kerken die voortkomen uit de Reformatie zullen de bescheidenheid aan de dag moeten leggen, die gegeven is met het feit, dat ze ook maar een bepaalde vorm van christendom vertegenwoordigen in een bepaalde tijd in de geschiedenis van God en mens.

Wie zich helemaal terugtrekt in eigen kring en op elke vraag het antwoord alleen uit de eigen traditie meent te kunnen halen, loopt de kans zijn eigen achtergrond en traditie te verabsoluteren. Dan worden er bepaalde personen, gebeurtenissen, geschriften of kerken heilig verklaard.

Zo zou de gedachte kunnen ontstaan, dat de gehele werkelijkheid van de christenheid zich in alle tijden en plaatsen zou moeten voegen naar de eigen opvattingen of verklaard zou kunnen worden vanuit die eigen opvattingen. Wie bijvoorbeeld een zeer vastomlijnd idee heeft over hoe een mens door God bekeerd wordt, zou kunnen gaan menen, dat alle christenen de bekering wel exact op deze wijze moeten meemaken.

Hier gaat een opvatting echter heersen over de werkelijkheid.

De werkelijkheid is, dat het christendom bestaat uit een breed spectrum van allerlei tradities en opvattingen. Het is niet zo, dat de voorstelling die in één bepaalde christelijke traditie ontstaat de hele christelijke werkelijkheid bepaalt.

Geen heiligverklaring dus van Calvijn, Luther, van onze belijdenisgeschriften? Nou ja, je zult hun betekenis ook niet gauw kunnen onderschatten. Ik denk, dat de meest bijbelse lijn is om hen te scharen in een onafzienbare reeks heiligen: "samen met alle heiligen". Dan behouden ze hun individuele betekenis, maar toch heersen ze niet over de andere heiligen. Ze staan op één lijn en horen bij elkaar door iets dat hoger en groter is dan zijzelf.

Het geheim is misschien wel, dat geen van de christenen, geen van de vormen van christendom, geen van de tradities van de christenheid in zichzelf heilig is.

Zijn zijn allen geheiligd. En dat klinkt al heel anders. Zij zijn allen begenadigd. De één op deze, de ander op die manier.

Zo alleen kunnen ze samen God liefhebben, maar ook elkaar.

gravo

[Afgewezen]

Ik denk juist dat je als christenen veel van elkaar kunt verschillen, in gewoonten, traditie, leescultuur, etc. etc., maar juist niet als het over het punt van de bekering gaat.
Want de bekering is het werk van de Geest, is universeel, is iets wat alle mensen van alle tijden in alle plaatsen nodig hebben.

[Herman]

Krijgen de ontdekkingen, accenten en geschriften van de eigen reformatorische traditie, waarbinnen al deze discussies gevoerd worden, niet de trekken van een nieuwe godsopenbaring? Lijkt het soms niet zo te zijn, dat de voortdurende citaten van reformatoren, nadere reformatoren en/of geliefde leraars uit eigen kring samen met de belijdenisgeschriften, die vanuit de Reformatie ontwikkeld zijn, min of mer fungeren als een aanvulling op de Heilige Schrift en zo'n beetje de statuur krijgen van een Derde Testament?

De reformatie heeft met succes zich beroepen op de kerkvaders uit vroeger eeuwen. Er loopt dus een lijn van toen tot nu. Vrij logisch, want we maken allemaal deel uit van de christelijke kerk.

Nu zegt de Bijbel, dat Gods Geest getuigt met onze geest dat wij kinderen Gods zijn. Dit getuigenis van de Geest telt mee in je kerkvisie, en als zodanig is er dus een 'derde testament', namelijk het werk van de Geest dat in de kerk openbaar komt. Ik zie dus geen kanalisering optreden, waarin de oogkleppen steeds meer worden toegesloten, maar een opbouwing van Gods kerk waaraan steeds elementen worden toegevoegd, doordat de kerk gestalte krijg in het persoonlijke leven van christenen die in alle tijden schatplichting zijn aan de omstandigheden waarin zij leven.

Daarmee zijn we echter ook schatplichtig aan de kerk van de eeuwen, in het bijzonder aan de canonisering zoals die tot stand is gekomen in de symbolen van de vroege kerk, en wat mij betreft een voorgaande lijn vinden in het werk en het belijden van de reformatie. Dus geen verschillende interpretaties, een vrije keuze voor arianen, gnostici en socianen als legitieme vertolking van het christendom, maar een kerk waarvan de kern dat Jezus Christus Heere is, een levende belijdenis was, is en zal zijn.